Quod¹ comes Amade coram duobus se declaraverit¹ se proximius futurum supremum comitem Comitatus Zagrabiensis et quod de praetensis comitatus huius disordinibus Budae et Pesthini declamaverit, tu ipse credes dum tibi reduci data, quae hac de re habeo, indicavero. Si bonam suam fidem sustinere voluit, poterat declarare, quod id ille tantum pro casu meae mortis intellexerit. Nunc dum rem adeo evidentem negat, immerito sane querulatur me in characterem suum iniurium fuisse.

Ut ut sit de eo, si ego sentirem quod surdities mea me ab explendis muneris mei partibus re ipsa impediat, ea sum honestate quod ego ipse iubilationem cum aliqua diuturni mei servitii remuneratione peterem. Nunc ad ipsa comitatus acta tuto possum provocare quod omnes administrationis publicae partes ad eum ordinem reduxerim, et porro etiam conservem, qui in paucis comitatibus viget. Probat hoc vel illud quod, qui me suffodere conantur, nullum specificum in aliqua administrationis parte defectum adferre sciant, sed vel falsos vel violenter detortos disordines mihi obiciant.

Ego archivum in disornatissimo statu deprehendi, reduxi, et conservo illud in tali ordine qui in nullo forte alio comitatu reperitur.

Ego negotium contributionis ita intricatum deprehendi quod non nisi improbo per me ipsum suscepto labore post triennium illud ad statum currentem reducere potuerim, in quo illud hodiedum conservo.

Ego negotium viarum per commissariaticam administrationem ad merum arbitrium reductum ad normalia principia revocavi et in his illud per celebrandam bis singulo anno viarum deputationem conservari procuro. Scio comiti Amade id etiam relatum fuisse quod processuales non attenta publica dispositione, quas ipsis lubet, vias reparari curent. Verum si vult, convincam ego illum per acta publica quod hoc perinde falsum sit, sicuti et illud quod acta particularium congregationum in generalibus non referantur.

Ego regulatum iudiciorum tam civilium quam et criminalium cursum per id sustineo quod seriem utriusque ordinis causarum mihi quotannis exhiberi curem et, sicubi protellationem observem, procedentem urgere non intermittam.

Denique ne negotia adhaereant, ego de congregatione ad congregationem scontro fieri curo et cum impossibile sit, sicut in dicasteriis, ita etiam in comitatu, ne complures restantiae enascantur, ut illa adminus, quae urgentiora sunt, expediantur, omnimode adurgeo.

Hi sunt quinque cardines circa quos publica comitatus administratio potissimum versatur. Ostendant mihi inimici quod in hos propter meam surditiem aliqui defectus arrepserint et ego victas dabo manus. Cum hoc non possint, illi alios vagos defectus mihi volunt imputare. Dicunt quod propter meam nimiam indulgentiam magistratuales, ac praesertim vicecomes et notarius, pro arbitrio agant. Hic enimvero ad propriam tuam notitiam tuto possum provocare. Recordaberis enim quod hactenus id potius mihi obiectum fuerit quod nimis despotice agam. Ita cum alii me despotismi, alii e converso remissionis arguant, evidens est quod in utroque medium teneam, id est quod magistratuales quidem placide, sed in re officii severe tractem. Dicunt quod aliquae comitatus repraesentationes asperiori calamo appositae sint. Si aut ego ipse diutius in dicasteriis non servivissem, aut omnes momentosiores repraesentationes ipse non reviderem, posset me dubium subire an non id re ipsa quandoque evenerit. Nunc, si quae mihi repraesentatio in specifico obiciatur, paratus sum de singula eius expressione rationem reddere.

Dicunt denique quod propter meam surditiem in congregationibus saepe ad personalitates descendatur. Hoc vero una tantum vice evenit, in negotio Zamersiensi, in quo et ego et ordinarius vicecomes interessabar, in hoc enim tuus Petrovich et senator Spissich se mutuis conviciis re ipsa prosciderunt. Verum ut primum id ego intellexi, disposui continuo ut unus e fiscalibus sessionibus continuo intersit et contra excedentem² actionem violatae sedis continuo levet. Ab eo tempore nihil amplius eiusmodi contigit. Haec ad illa quae mihi speciose obiiciuntur.

Superest ut de illis, quae mihi peculiariter cordi sunt, institutis aliquid dicam. Ego collapsam paene sub commissariatica administratione rem sericeam ita restitui ut superiora dicasteria eius directionem etiam per reliquos duos comitatus superiores mihi concrediderint. Cum hac in re nemo eas notitias habere possit, quas ego, qui hoc negotium inde a triginta annis continuo ferme manipulo, nisi ego directionem hanc duobus adminus annis adhuc retineam et ad currentem pedem reducam, vereor admodum ne institutum hoc notabile capiat detrimentum.

Cum intra unum aliumve annum omnes,³ quae adhuc de novo erigi debent viae terminandae sint, ego praeparatoria pro elaborando tali conservationis viarum plano, per quod erogatio cassae domesticae notabiliter diminuatur, iam futuro vere disponere constitui. Si loco movear, nescio an successori meo occursurae sint omnes ille ideae quas ego iam ordinatas habeo.

Negotium cassae xenodochialis mea industria eo perductum est quod, si benigna resolutio circa proiectatam totius hospitalis regulationem supervenerit, futuro aestate et xenodochium et nosocomium aperiri possit. Cum proiectum regulationis ego ipse apposuerim, vereor ut illud alter ita feliciter, ut ego, ad effectum perducere possit.

Negotium cassae orphanotrophialis in celebranda mense Novembri congregatione ad motum ponere constitui. Negotium hoc nihilo minoribus, quam cassa xenodochialis fuit, difficultatibus implexum est. Agnoscunt omnes quod negotium xenodochii non nisi per me, qui de cassis regnicolaribus inde ab earum origine usque meum ad Tabulam regiam transitum in Consilio retuli eo, quo pertigimus, perduci potuisse. Vereor ut negotium etiam orphanotrophiale per alium ad optatum finem perduci possit.

Atque, ut omnia haec perficiam, non nisi biennio, aut ad summum triennio opus habeo. Quare si haec omnia iis, qui ad clavum sunt, debite ob oculos ponas, agnoscent indubie publici interesse ut ego per hoc adminus tempus (si adhuc Deus tam diu vitam prolongare dignatus fuerit) in officio conserver. Ut autem id re ipsa praestes, per veteranam nostram amicitiam te etiam atque etiam oro.

Vale. pagina 2232

Jakovlye, 16. Octobris 1798.

Dragi prijatel. Ja sem potlam premislil da ako me genu, gdo god mi sukceduje, on ne bu hotel za pstujn slušiti kakti grof Szechéni. A da njemu ex aerario plaču dadu kako zu Amadaeu, to se ja nikak ne morem ufati. Zato sem mislil rajši ov koračaj včiniti. Molim te, preštej ovoga lista Amadaeu (zvun pričerka ki bi ga jos bolje zbantuval). More biti včini da on sam pričme drugač misliti.

Prosim te takaj, daj ga prepisati (exmisso exordio) i z dobrum prilikum daj ga od Zdenca. Veruj mi da vsa ona koja veli Amade da je proti meni čul ni pri Cancellarie ni pri Consiliumu ne glase, ar ja imam vu jednom i drugom dicasteriumu prijatele po koje to znam. Nego to vse je Amade vu Zagrebu pobral pak vezda on to glasi. Pri Cancellarie i Consiliumu ne bojim se da bi impresiju včinilo. Strinam pako segurno da i pri od Zdenczu ne napravi impresija ako on ove moje refleksije prešteje.

Znam dar naš Szechen dojde predi vu Beč, nego ti odideš. Prosim te, preštej i njemu ov list, da bu i on znal iz istoga tonuša mene soutenirati.