Elegiarum et carminum liber primus
De Musae luctibus
Musa mihi fuerat lachrymosis plena querellis,
Materiam Musae sed mea fata dabant.
Portabat tunicam pullo mea Musa colore,
Quam soror Hectoreo detulit in tumulo.
Et semper croceos lacerabat Musa capillos,
Fecit ut in ficto protinus Anna rogo.
Illa gemens nitidos turbabat semper ocellos,
Sicut in Hypoliti funere uirgo sacri.
Liquerat Aonias tristis mea Musa choreas
Montibus in rigidis carmina moesta canens.
Intima saepe dabant moestas suspiria uoces
Et repetens missos reddidit echo sonos.
Cum dea suspirat, repetens suspirat et echo,
Echo simul tanti plena doloris erat.
Tityrus ad Musam coepit properare gementem
Et gregis oblitus ferre uolebat opem.
Te, Corydon, linquens formosus currit Alexis
Et doluit lachrymis uulneribusque dee.
Sole sub ardenti stupide tacuere cichade,
Facta uidebatur Musa cichada gemens.
Buccula mugitu temptans succurrere flenti
Non potuit madidis moesta leuare genis.
Sicut ad Orphei cytharam uenere canori
Saltantes pecudes: multa capella, boues.
Plurima uenit apis tenui sine murmure mirans,
Compatiens querulis luctibus atque modis.
Myrmidonum semen, magni formica laboris
Admirans posito pondere sistit iter.
Vndique depicte uolitabant nanque uolucres,
Corripuit pictas moeror acutus aues.
Fecerat infoelix lachrymoso carmine Musa,
Fecerat et querulo magna theatra sono.
Illa dolens cecinit toto mirante theatro
Nec prius urentes sic tulit illa sonos:
"Illa ego Pyerio fueram laetissima prato
Inter delitias blanditiasque sacras.
Hei mihi, nunc cogor rupes habitare rigentes
Inter barbaricos Tarthareosque choros.
Illa ego gaudebam lauro sacroque corymbo,
Candidulis etiam purpureisque rosis,
Hic ego sed uideo densas sine gramine spinas,
Hic sterilis nimium semper hauena riget.
Illa ego Castalios didici libare liquores,
Ferre etiam nostris laurea [serta] comis.
Monte sub hoc sterili limosam cerno paludem,
Sola ligustra uidens iuniperosque gemo.
Inter et Aonias comites ridere solebam
Et Charites inter ducere laeta choros.
Saxa mee socie, turbat mea gaudia luctus
Et modo sunt Charites lachryma multa mee.
Edo mei luctus causam causamque doloris
Et me Pegaseos deseruisse choros.
Causa mee magne Musa est neglecta querelle
Et mala quae dudum noster alumnus habet.
Dormitans fuerat Parnaso in monte satelles,
Pluribus ex aliis qui mihi carus erat.
Hunc ego seruabam foelicia pocla ministrans,
Nectar et ambrosias pollicitansque dapes.
Munus in Aonio sacratum uertice portans:
Hoc tibi, dicebam, forte Camoena dabit.
Perfidus ille tamen Musam neglexit amicam,
Perfidus atque aliam coepit amare deam.
Quid, rogo, pontificum prestabant iura poete?
Nil nisi cum studio tedia magna graui.
Ast ego prestabam placidos sine fine uigores,
Vatibus est doctis Musa iocosa suis.
Quid, rogo, cum Baldo ciuilia iura docente?
Arguit hic alios arguiturque simul.
Nescio quid faciat Dynus, legumque magister
Bartholus a Saxo saxea uerba dedit.
Sed Maro Virgilius noster sine fine poeta
Viuet in Elysio, Mantua sacra, iugo.
Naso, poeta sacer, uiuet gaudente Corinna,
Cum Nemesi uiuens ipse Tibullus erit.
Est faciens uigilem legalis cura studentem
Et docet in tenues arma mouere reos.
Hesperus in studio discentes iura relinquit,
Lucifer intentos inuenit atque uiros.
Lex hominum uexat, tenebroso carcere punit,
Imperio legis carnificesque necant.
Musa colit facilem Phoebo cantante quietem,
Et fugit argutum blanda Camoena forum.
Ennius, Aonio dum iam dormisset in antro,
Numina cum flammis sensit, Homere, tuis.
Sensit et Ascreus dulces in fonte Camoenas,
Pegaseis quando protulit ora uadis.
Quid iuuat egregiam uati liquisse Camoenam
Et sine deliciis aspera iura sequi?
Certe ego, cum miseri uerso mala fata poete,
Semper ut infoelix turtur amara gemo.
Certe ego Castalios liqui mea gaudia campos
Atque dolens rigidum cogor adire locum.
Sum nimium certe uatem miserata dolentem,
Qualiscumque mihi perfidus ille fuit.
Perfidus ille fuit, quia me contempsit alentem
Et quia me potuit deseruisse deam.
Nec uoluit prorsus me Musam temnere uates,
Musa quidem partem uatis amoris habet.
Diligit Erigonem, sed Musam fingit amare,
Succedente tamen pellice nullus amor .
Sensit ob iratam uates mala multa Camoenam,
Sensit et ultricem saepius ille deam".
Dixit et assurgens subito lachrymosa uolauit
Immemor Aonidum Castaliique uadi.
Cuius et ad motum fugiebat picta uolucris
Et tacuit repetens echo sonora sonum.
Totaque turba, deam postquam uidere uolantem,
Ad loca iam redeunt seruitiumque suum.
Ambrosius Sibenicensis philosophus
Aegritudinem tuam, suavissime Georgi, que te tam vehementer vexavit, ut debeo, moleste
tuli et dolores tuos meos fuisse putavi non secus ac si eodem igne febrium me ipsum
torrere sensissem. Quare non possum non foelicem illam medicinam vocare, que tibi
profuit, nec medicum non beatum, qui te tam cito ac probe curavit. Tua enim bona valitudine
egomet convalui et tuis antydotis sanatus sum. Sed et Musae, quarum etiam amore percussus
es et quarum sacra geris, pro tua salute non dedignate sunt intercedere nec vatem
suum, qui diutius vivere potuisset ac debuisset, tam celeriter interire passae sunt.
Que cum multa ore tuo facundo cecinissent, plura adhuc canere voluerunt et, ut olim
Orpheum, ita te nuper pene ab inferis reduxerunt.
Noctes atque dies patet atri ianua Ditis,
Sed revocare gradum superasque evadere ad auras,
Hic labor, hoc opus est. Pauci, quos equus amavit
Iuppiter aut ardens evexit ad aethera virtus,
Diis geniti potuere,
inter quos te connumero, suavissime Georgi, quem crinitus Apollo cythara donavit,
qua nedum umbras Tartareas, sed etiam tricipitem Cerberum delinire ac demulcere potuisses,
neque ut Orpheus, si tibi recuperanda fuisset, dimisisses Euridicem. Macte virtute,
pro quo insuper et iura pontificia intercessere, quibus te frustra insudasse videretur,
si tam inmaturo tempore decessisses. Neque postremo amicorum vota tibi defuere, qui
te sanum ac incolumem fore vehementer optavere. Inter quos et eum poteris ponere,
cuius nomen tuis chartis voluisti inserere. Et cum a me exigeres bidentem, non gravabor
offerre pro tua sospitate nec vitulum aut magnam et pinguem iuvencam.
Vale.
De nouem poetis Latinis
Iam nouem Musae comites sacrate
Ore facundo cecinere uatum,
Quos tulit Phoebo penitus fauente
Lingua Latina.
Principem uatum resono Maronem,
Qui canit Daphnym Cereremque flauam,
Cantat argutum superans Homerum
Arma uirumque.
Dulce opus nunquid sileam Terenti,
Arte qui mores hominum diserta
Scripsit et uicit ueteris poete
Scripta Menandri.
Et sales Plauti memoro iocosi,
Qui Iouem priscum faceretque Musas
Concuti magno penitus cachinno
Arte faceta.
Barbyton Flacci potuit domare
Tantali mores Venerisque luxum
Et sibi magnum ualuit leonem
Conciliare.
Naso facunde facilisque uene
Saepius totum canitur per orbem,
Nanque miramur Venerem poete
Ingeniosam.
Carmen est culti querulum Tibulli
Cantat infoelix imitans olorem,
Dura nam uati nocuit Neera
Plutoque uelox.
Cinthyam blandi, puto sic, Properti
Nouit occasus simul ac Eous
Et simul nouit tenerum poetam
Rex Acherontis.
Passerem doctus resonat Catullus,
Lesbye curam tenere uolucrem,
Et dolet Cressam scopulo puellam
Coniuge lictam.
Prodigum Musae cano Martialem,
Cui dedit foelix cytharam Thalia.
Ellegans uates epigramma scribens
Viuet in orbe.
M. Marulus adolescens Dalmata
Ignotus ad te litteras scribo, quem et si nunquam viderim, amavi tamen, antequam viderim.
Virtus hoc quidem tua effecit ingenii, quippe que non solum eos, quos non vidimus,
sed etiam qui multo ante nos fuerunt, amabiles [nobis reddat] Vellem tamen, suavissime Georgi Sisgoree, ut me tui tam studiosum mutuo complecti non fastidires amore. Quod si tibi inest
par doctrine tue humanitas, hoc certe, quod omnium mihi est gratissimum, consecutus
sum. Video enim, que vis in te iuvene acerrimi ingenii et quam potens. Etenim nonnulla
ex metris tuis, que iam totam pervagantur Italiam, incredibilem quandam et prope singularem et divinam doctrinam praeseferentia ad
nos quoque pervenerunt. In his itaque contemplanti mihi tam artificiosam verborum
compositionem, tam integras novasque sententias, qui priscis illis sanctisque vatibus
propius accederet videtur nemo. Teque non nostre etatis modo poetis prefero, sed etiam
Nasoni, Propertio, Tibullo simillimum iudico. Hi enim exactissime ornatissimeque elegiam scripsisse putantur.
Tu igitur, iucundissime Georgi Sisgoree - sic tibi dii omnia bene vertant - facias, ut quemadmodum ingenii tui, ita mansuetudinis
et humanitatis nomen vigeat et celebritas, hoc est talem iam mihi te prestes, qualem
me quoque erga te esse cernis. Et si in hoc nimis forte temerarius ferar, quod te,
disertissimum iuvenem, mea exili oratione alloqui ausim, conciliandi tui defendar
cupiditate.
Vale.
Musae et uatis carmen
Cur tantum quereris, rogo, Camoena?
Aduersis crucior mei poete,
Qui fato premitur laborioso,
Dic fati rabiem, rogo, Camoena!
Rerum pernicies luesque fratrum
Et damnum patriae fidesque parua.
Musarum, rogo, cur fugis choream?
Quaero iam miserum dolens poetam
Per montes rigidos grauesque spinas.
Quid dices, rogo te, Camoena, uati?
Vates perfide, deseris Camoenam
Astree stimulo polum tenentis.
Cur uatem laceras morique cogis?
Vati materiam dabo dolenti,
Vt scribens memor ipse sit Camoene.
Ergo non misero doles poeta?
Nimirum doleo placetque uates
Et saltem mihi sit dolens poeta.
Cur uates elegos sonat lyramque?
Fors turbat mala saepius poetam,
Interdum lyra temperat dolorem.
Musarum repetas, rogo, cateruam.
Certe Pyerios petam triumphos
Et nomen referam mei poete.
I, foelix ualeasque Musa foelix!
Et tu iam ualeas memor Camoene,
Iam noui dea te, poeta dulcis.
Tydeus Acciarinus poeta
Legi ego, vir impense suavis, saginatam immolationem tuam et carmina pariter, quibus
numina infesta mihi placasti. Ago tibi gratias inmortales, quandoquidem referre non
licet. Probe omnium iudicio factum est, cum ineuntem amiciciam tantopere colis. Intelligas
itaque velim sive arridente sive novercante fortuna te neminem habere Tydeo amiciorem.
Et quandoque tu si periculum feceris, invenies Tydei rectam fidem. Scribis enim te
mirum in modum conmendare carmina nostra ad summum pontificem edita. Hoc mihi fuit
voluptati non mediocri. Etenim, si qui critici et qui in aliena acutiores esse solent
insurrexerint, errare cum viro doctissimo non egre feram, sed si te mihi assentatorem
prebuisti, in te omnis hec cudetur faba. Nam cum hec, in quibus te dubitare autumas,
aperuero, in ceteris una mecum corripiere, si quid fuerit castigatione dignum. Obsecro
tamen te, quoniam tu forte aliud petis, quod respondeam, ut ad me scribas; dabo litteras
copiosiores, si res ipsa exegerit.
Vale.
Ad Vrbanum presulem
Vile mihi argenti sit semper pondus et auri,
Auriferi pereat diues harena Thagi!
Pulchra minusque iuuant auratis tecta columnis
Tinctaque nec Tyrio murice lana iuuat.
Quippe nihil Musa melius, nil carmine maius,
Castalios placeat ludere saepe modos.
Hac te, Vrbane pater, dulci celebrabo Camoena,
Tu quia sic nostra laetus es ipse dea.
Nanque Vrbanus erit noster famosus Vlixes,
Dum cantat nostro Callyopea sono.
Ad Virginem
Tanta se ueteres non iactant uirgine uates,
Quanta ego, delicie uirgo serena mee.
Tu, mea Callyope, des nostro in carmine uires,
Dedico dum carmen, dum tibi, uirgo, meum.
Perfoelix esset, si te nouisset Homerus,
Qui cecinit placidis plurima ficta iocis.
Te caneret solam, soli tibi carmina libans
Te solam, uirgo, crederet esse deam.
Tu pia, tu clemens, tu quam castissima uirgo,
Tu decus [eternum], tu mea, uirgo, salus.
Et tua, uirgo, deum portarunt uiscera summum,
Quem mare, quem tellus sydera quenque colunt,
Virgo, malam remoue nostro de pectore labem
Et faueas Musis carminibusque meis.
Ad Raphaelem Zouenzonium poetam
Lux mea perfoelix Raphael, tua carmina uidi,
Visa quater nobis hec placuere quater.
Nam toto culte ueniebant carmine Musae
Cunque tuo dulces ore dedere sonos.
Venerat et Delphis formosus Apollo relictis
Et cecinit cytharae captus amore tue.
Pulsabant Charites alterno ter pede terram
Iam capte fidibus, clare poeta, tuis.
Laurea texebant Driades tibi [serta] benigne,
Oscla Zouenzonio terque dedere uiro.
Te merito clarum ualeo uocitare poetam,
Cui Phoebus, Nymphae Pyeridesque fauent.
Vate quid est sacrius? Quid tanto nomine maius?
Nil, ego confiteor, clarius esse potest.
Numen habent uates, sunt pectora digna triumpho
Celesti, rapido non tribuenda rogo.
Nomen habent uates, quod nunquam docta tacebit
Turbaque paruorum turbaque iusta senum.
Crimen habent uates, quo se iactabit amator
Et releget sacras corde tepente faces.
Nomine nil maius uatum, nil dulcius ore
Musarum; Phoebi cedite, cuncta, lyre!
Nasonem spiras certe redolesque Tibullum
Et, quod pretereo, Virgiliumque sapis.
Perge, mones, pulchris, Raphael, cantando puellis!
Pergam ego nec metuam liuida corda canens.
Nam pro me pugnare meis, mea uita, puellis
Est animus, si quid liuida corda parant.
Pro tyrone suo doctus pugnabit Apollo,
Pugnabit nato proque Minerua suo.
Tu quoque pugnabis, si quid tua carmina possunt,
O presens Musis, clare poeta, meis.
Pyrami et Tisbes epitaphium
Vinculum si quem retinet. puellae,
Pyramum noscat tumulo iacentem.
Dum tibi, Tisbe, miser hic timetur,
Heu, cadit ense.
Tunc simul paruo cecidit superstes,
Nanque quos ignis tenuit uel unus,
Perdat atque ambos, uoluere fata,
Ensis ut unus.
Ergo nil fatis super est amaris,
Ossa ni claudat tumulus uel unus,
Claudat hos ambos, ualeant uel ambo,
Si pietas est.
Tu caue tantas furias, amator,
Nauita ut {sceuam} fugiens Charybdim
Siue Scilleam rabiem, gigantis
Siue molares.
Elegia de duorum obitu fratrum
Fata mihi nimium quia sunt mihi fata sinistra,
Maxime diuorum Iuppiter, ipse queror.
Insequitur me {sceua} nouo fortuna dolore,
Me dolor inclusus pectore dilacerat.
Meque premunt lachrymae moesto de corde fluentes
Et macerat tristes flebilis unda genas.
Est cibus infoelix, infoelix munus Iacchi
Necnon infoelix est mihi nocte sopor.
Est misero mihi nulla quies, labor undique nobis
Et, quocunque fugam torqueo, moeror adest.
Si capio sacri nodosa uolumina iuris,
Soluere conanti uincula moeror adest.
Si lego buccolicos pastorum carmina ludos,
Tu, Melibee, querens demere moesta negas.
Arma legens uatis, genuit quem Mantua foelix,
Didonis, Priami meque querella premit.
Nasonem repetens, exul qui tristia lusit,
Cantabam {secum}, sed pariterque dolens.
Squalidus arua peto et minuentia prata dolores,
Flaua seges Cereris uitis et ipsa iuuat.
Arborei fructus, uiolae cum flore hiacynthi
Flosque papauereus saepe leuamen erant.
Talia [cernebam], frondosa turtur ab ulmo
Extemplo querulos prebuit ore sonos.
Vulnera, quae misero demebant pectore campi,
Turtur amara gemens non leuiora dedit.
Gutture ne cesses gemere, o tristissima turtur,
Sunt passim uite stammina nigra mee.
Cantabo tecum pariter miserabile carmen
Et que sit referam causa doloris ego.
Causa mei nimium fors est aduersa doloris,
Causa mei fletus fata seuera, queror.
In me fors teneris eadem quid sceuit ab annis?
Insequitur uolucri sub pede colla tenens.
Quae mala sim passus, quos nunc patiorque dolores,
Rumpar ego, ingenio si memorabo meo.
Atque utinam nostros singultus clauderet annos,
Gauderem extinctis tot mihi morte malis.
Nec te plorassem tantum, mihi frater adempte,
Cui Iacobo uite tempore nomen erat,
Nec gemerem ipse tuo fatali funere, frater,
Dimidium cordis, mi Nicolae, mei.
Alter bis denos nondum perfecerat annos,
Me minor infoelix ipse Iacobus erat.
Lustra duo, qui maior erat, geminauit et unum
Addidit infoelix, cum periturus erat.
Temperies celi uiciarat amara minorem,
Tabida quem subito perdidit ipsa lues.
Infoelix cecidit crudeli uulnere maior
Pro patria pugnans, pro laribusque suis.
Sic geminis fato geminis orbatus ocellis,
Sic periit nostrae maxima pars animae.
Sicue superstes ero nostri sine parte uigoris,
Me miserum referam tempus in omne meum.
Sed breue tempus erit, rumpent cito fila sorores,
Si non cessabunt impia fata, queror.
Nam Niobes formam lachrymosi summere saxi
Cogor et alcionum carmine saepe queri,
Siue tuos gemitus imitabor, turtur amara,
Mutatus fato numinibusque poli.
Ad fratrem Grandinum Ragusiensem
Tella Cupidinei sentis, Grandine, furoris
Cogeris et tanto saepe furore mori.
Nescio quid causae, sed tanti, credo, furoris
Causa puella fuit, causa puella fuit,
Cuius in ore sedet contorquens tella Cupido
Durus et aspectu mollia corda ferit.
Vrit te niuea mollis ceruice puella,
Vrunt purpureis proxima labra rosis.
Corripiunt animum nitidi cernentis ocelli,
{Loederis} aurata saepius ipse coma.
Pro qua non dubitas imbres tolerare cadentes,
Dummodo tu ponas insidias dominae.
Sed tibi nec glacies gelido constricta liquore
Nec nocet algenti cana pruina pedi,
Nec ledunt latices te candida frusta niuales,
Dummodo tu dominam flectere posse pares;
Denique non dubitas ferro iugularier ipso,
Dummodo tu domina iam potiare tua.
Si perges, duram uinces, Grandine, puellam.
Audaces animos et Venus ipsa iuuat.
Ad Panphylum Martinengum
Saepe dolens cantat residens et in arbore turtur,
Sed uolucri carmen flebile prebet opem.
Aurige, fortis currum qui rexit Achyllis,
Iam fesso cantus saepe leuamen erat.
Euridices coniunx uentos mulcebat et undas,
Spes erat hec Myniis ipse poeta uiris.
Et me solatur tenui mea fistula cantu,
Cum me forte dolor uel premit ipse labor.
Inter tot nostros est hec mea cura poetas,
Panphile Castalios inter habende choros.
Sed tu me misero me nunc foelicior ipso,
Qui canis hoc saltem: Cinthya dulcis, aue!
Quod consulta petis, placidissime Panphile, miror,
Nam tibi, quod cantas, Cypria pulchra dedit.
Meque rudem doceas facilem reperire puellam,
Cui canerem semper: Tu mihi sola places!
Narcisi epitaphium
Non fere dire, sitis alta nunquam
Nec mihi fontis latices amoeni,
Nempe Narcisi nocuere falsi
Sed mihi uultus.
Ipse dum forma capior tenella
Basium forme cupiens, sed unde
Osculum figo penitusque uano
Rumpor amore.
Ergo non urna premor ipse foeda,
Flore sed claudor titulum ferente.
Floreo semper redoletque nostrum
Vere cadauer.
Ad Raphaelem Zouenzonium poetam
Pulchra uolutabam Tergesti carmina uatis
Cantabam et dulces saepius ore modos.
Legi ergo, quem tecum celebrabo semper, amorem
Accumulans patrie carmina grata tue.
Quid referam, toto uoluebam pectore uates,
Quidue canam patria diuite pauper ego.
Sed magis ipse locis turbabar non mihi notis,
Vexabant patrie non loca uisa tue.
E digito furtim calamus cadit ipse, cadente
Occupat et dulcis pectora nostra quies.
Vidi ego dormitans plenis me currere uelis
Et per Tergestes naue salire sinus.
Nauita Tergeste pelagus cantabat amoene
Et cecinit pisces, quos fouet ille sinus.
Dum canit, aura fugit, dum ponunt carbasa malo,
En tangit sospes littora nostra ratis.
Vidi ego tunc madidus pergrati rore soporis
Tergestam, que nam collibus alta sedet.
‘Vrbs Tergesta decens, salue salueteque’, dixi,
‘Vos quoque Martigene terque quaterque uiri!’
Ipse triumphantem foelici sydere terram
Vidi uel doctis multa canenda uiris.
Vidimus hortorum, Raphael, pulcherrima leti:
Sunt pyra, sanguineo mora colore, nuces,
Cerea pruna quidem; cerasos quoque uidimus omnes,
Grata puellarum punica mala genis,
Vidimus et rigido, sed molli cortice mala
Persica uel ficus dente premente bonas.
Nec, Raphael, stupeas: hec tempore uno uidi,
Quamuis diuerso tempore cuncta uigent.
Equora camporum uiridi patuere capillo,
Quem ferit aspirans saepius aura leuis.
Hoc seges in campo surgit pulcherrima uisu,
Vnde corolla tibi texitur, alma Ceres.
Hoc tumet in campo perpulchris uua racemis;
Nascitur hic nectar, candide Bacche, tuum.
Hic florent olee ramis uiridantibus alte,
Paciferum donum, uirgo Minerua, tuum.
Est nemus umbrosum, nebulis quod uertice certat:
Hic abies, quercus uel siler alta uiret.
Vidimus hic tenues cithisos, tenues quoque myrthos,
Vidimus hic toto pascua grata gregi.
Rustica caseolos stringebat, rusticus edos
Coeperat et maius connumerare pecus.
Argento similem uidi cum cespite fontem,
Quem claudit laurus, rosmaris atque silex.
Hunc circum picte cantant Tergeste uolucres,
Hoc sedant Driades Pyeridesque sitim.
Huc ueniunt uestre forma prestante puelle
Lilia seccantes purpureamque rosam.
Hec uiolis implet calathos, hec altera gaudet
Flore papauereo et flore, Hyacinthe, tuo.
Saepe Iouem timui, ne formam mutet in illas
Florum delicias, ut solet, ipse suam.
Parte alia pueri currentes gramine gaudent,
Quisque Suum comitem uel superare studet.
Exercentur equis alii, qui colla recuruant
Et flectunt modico semper in orbe pedes.
Complures tellum discunt torquere lacerto
Atque pila palmas candida turba ferit.
Pergebant multi flauum cingendo capillum
Et Veneris myrtho purpureisue rosis.
Hos iuuat interdum castas mordere puellas
Deque sinu gaudent surripuisse rosas.
Innuit hic alios cupiens nescire sodales,
Actorides nullus Pirythousque foret.
Preterea plures grato sub tegmine fagi
Cantabant doctos, clare poeta, uiros:
Meonidem et magnum, genuit quem Mantua, uatem,
Nasonem doctum teque, Catulle, sacrum.
Te quoque cantabant, Raphael clarissime uates,
Patria nam per te nomen habere cupit.
Cunque ita cantarent, placidis sopor euolat alis
Visaque uoluentem scribere cogit amor.
Ad Azzonem Phorestum medicum
Docte Phoreste, tuo nato mea Musa puello
Gratatur uotis, carmine, mente, ioco.
Democrito cui nomen erit per secla, puelle,
Sit tua foelici ferrea lana colo.
Sit tibi forma decens, qualem Narcisus habebat,
Et uincat uultus, belle Hyacinthe, tuos.
Si cupies patrias sectarier ipse lucernas,
Erudiat medicas doctus Apollo manus.
Mella spirant fauces: si te ciuilibus armis
Ipse dabis, faueant totius ora fori,
Sed si Castalio gaudebis rore, draconem
Carmine tu frenes Indicolasque feras.
Ad Hieronymum Traguriensem iurisconsultum
Soluere nodosi te solum uincula iuris
Et te credebam sollicitare forum.
Inter Pyeridas uersarier ipse uideris
Et iam uerbosum deseruisse forum.
Vidi ego Castalio lotum bene flumine carmen
Et redolens laurum, pulcher Apollo, tuam.
Io, tua cygneas imitantur guttura uoces,
Cogis et Aonio saxa mouere sono.
Iudicium Paridis
Pulchrior docta, Venus, es Minerua
Et Iouis dura nimium sorore;
Praemium tante, Citherea, forme
Accipe pomum!
Regna, uirtutem renuo dearum,
Alteram forma Venerem requiro;
Da meo miram thalamo Lacenam,
Alma Dione!
Tu faue nostro, precor, ipsa uoto,
Rustici lectum rapiam mariti,
Sanguinem pro quo patriamque perdam,
Testor amorem.
Ad Hieronymum Contarenum
Accipe, que nuper cecinit mea garrula Clyo,
Contarene tuis gloria Hieronyme!
Asper erat rigido castigans crimina uerbo
Stigmiferi frater relligione dei,
Asper et inculto tectus duroque cucullo,
Asper nodoso funeque cinctus erat.
Aspera uox totam rumpens clamoribus aedem,
Asper erat dictis asperiorque sonis.
Hei tibi, cui sudant uitiis precordia nigris,
Clamabatque, tibi, turpis auare, caue!
Carpebat merito uel laudis amore tumentem
Vel qui mordaci rumpitur inuidia.
Saepe minabatur, quam captat Tantalus, undam
Et penam saxi, Sysiphe, saepe tui,
Atque scelestarum caua dolia saepe sororum,
Tartareos latices anguigerasque comas.
Omnia que paterer, faciles in amore puelle
Quod caueant, non possum hoc ego ferre tamen.
Ante alias quaedam forma prestante puella
Erubuit tales percipiendo sonos.
Suspirans imo uerbum pulmone trahebat
Et lachrymis rosee sic maduere gene.
Credula cognoscens proprio sub pectore uulnus
"Me miseram", dixit, "sum rea, me miseram!"
Ad Raphaelem Zouenzonium Poetam
Rura colo, Raphael lauro dignissime uates,
Delicie Musis sunt modo rura meis.
Rure gemit turtur, mordetur rure columba,
Rure cibum querens mitis hirundo uolat.
Hic lepus assiduo terretur saepe Molosso
Et capitur cupidis faucibus ipse lepus.
Hedulus hic solo pinguescens lacte uagitur,
Ipse dat et blesos saepius ore sonos,
Rure legit uarios tenui cum murmure flores
Flaua apis et condit cerea mella fauis.
Alma Ceres gaudet uiridanti rure capillo,
Hic plaudent Cereri ruricoleque boni.
Rure corymbiferi uitis cum palmite Bacchi
Frondet ruricolis musta datura suis.
Rure Minerua sua florenti gaudet oliua,
Ruricolae est gratus Palladiusque liquor.
Cetera quid referam? Fugiente sub aequore Phebo
Capto ego cum Musis frigora grata meis.
Vt, rogo mi Raphael, nostris tua numina Musis
Delicias capiant, tu mihi mitte deas!
Ad Azzonem Phorestum medicum
Nata tibi nuper prestanti corpore, forma,
Dicta sub Emonio Laodamia sono,
Sydere foelici Cumeos expleat annos,
Prebeat et doctas docta Minerua manus.
Et crescente die crescat prestantia forme,
Altera sit cultis Laodamia comis.
Nympharum sociam faciat castissima Phoebe,
Si cupiet fatis uirgo manere sacris.
Sed si coniugio casti gaudebit amoris,
Altera Penelope sit probitate, fide.
Sit specimen teneris tua nata puella puellis,
Digna sit Aoniis, Azzo Phoreste, sonis.
Carmen Hyppoliti
Ante non aequos patiar furores,
Moriger quam sim domine nouerce
Et tuum linquam nemus ipse sacrum,
Candida uirgo.
Gnosiam summens ego nunc pharetram
Figam apros, ceruos rapidos et ursos,
Te sequar, magni soror alma Phoebi,
Tu meus ignis.
Osculum mollis ualeat puelle,
Syderum quamuis radios ocelli
Et rosas uincat tenerum labellum
Colla niuemque.
Sit procul carmen, precor, histrionum,
Mollium uatum pereant tabellae
Queque iam castos uitiant ocellos
Bellerophontis.
Ad Franciscum Istrum
Hei mihi, cur laceras discedens pectora nostra,
Eurialos inter semper habende meos?
Sollicitat te dulcis amor, Francisce, tuorum
Carior et uita forsan amica tua.
I celer, et facilem donent tibi numina cursum,
Vt patrios ualeas sospes adire lares.
Te tua gaudebit perfoelix sospite tellus;
Quales amplexus oscula quotque dabunt!
Tunc mea Musa tibi pro me dabit oscula; ne sis
Immemor, a, nostri, basia Musa dabit.
Ad Petrum Petrachium Spalatensem
Virtutem Ascanei mirantur tempora prisca,
Miramur Musas, candide Petre, tuas.
Euryalo pulchro pubes formosa fauebat,
Prosequimur nostram nosque fauore lyram.
Salue, saepe cano, patriae clarissima lampas
Inter delicias ac numerande meas!
Tu reditum dulci celebras qui carmine nostrum,
Viue, precor, mecum, saepius ipse cano.
Viue, decus iuuenum, cui sunt sacra carmina cordi,
Cuius in amplexu Phoebus Apollo sedet.
Gratulor ipse tuis nimium nunc, Petre, Camoenis,
Gratulor, et uatum fonte quod ipse bibas.
Perge, precor moneo, doctas cantando puellas
Et nostras memori pectore fige deas.
Nec me despicias nec me tu, candide, damnes,
Quod dederim tardas reddiderimque uices.
Cum tibi notus ero, nimium me forsan amabis
Et dices tecum: Gorgius ille placet.
Me nimium torquet legum ueneranda potestas,
Inuidet ac Musis saepius ipsa meis.
Ad Georgium Diphnycum Sibenicensem
Maxima perpetuis gaudebit Smyrna Camoenis,
Quas celebrat Musis dedita turba sacris,
Et docto foelix gaudebit Mantua uate,
Cui cytharam Phoebus Calliopeque dedit.
Non, puto, sic magno celebrabor munere, Gorgi,
Non sunt sublimis carmina nostra lyre,
Carmine sed tenui soleo mea fata sonare,
Est quoque de fatis magna querella meis,
Est quoque pergratum uenerandis carmen amicis,
Quodque ego uel cythara uel cano saepe lyra.
Notus ob hoc fueram studiose nempe iuuente,
Carmina non parui pignus amoris erant.
Quamuis me multi nunquam uidere sodales,
Viderunt nostras attamen hique deas.
Carmine me celebrant, mittunt pro munere carmen,
Nam superat carmen ditia regna Myde.
Compatriota, tibi grates persoluo benignas
Proque tua cythara carminibusque tuis.
Tu comes Aonidum, tu nostro nomine gaudes,
Tu semper nostre maxima pars anime.
Musa tuum crinem grato, studiose, corymbo
Cinget et ingenio basia multa dabit.
Tu Musam paruo semper ueneratus ab euo,
Musa tibi magnum nomen in orbe dabit.
Nobilium, ualeas, soboles, pulcherrime Gorgi,
Et memor esto mei tempus in omne, precor.
Vel quotiens tete tangent tua nomina, Gorgi,
Tu totiens nostri nominis esto memor!
De Amore carmen
Perdidit multos Amor esca dulcis,
Sed nocens; multis nocuere ceci
Tella, complures proceres fuere
Preda puelli.
Herculem fregit domuitque, Phoebum
Vicit hic nudus frameamque Martis
Et Iouis pictis iecur occupauit
Saepius alis.
Hic Iouem taurum puer, hic et aurum
Fecit et cygnum, Cererisque natam
Pluto deformis rapuit, sed huius
Sautius arcu.
Pyramus sensit pariterque Tysbe
Sensit infoelix calamos Amoris,
Hei mihi, quorum calido cruore
Mora rubescunt.
Dico foelicem, potuit carere
Qui suo damno monitu sodalis
Siue qui uulnus didicit cauere
Vulnere amici.
Ad Ioannem Chrisanum Hyaderensem
Tu quia pollicitus Musae tua uota daturus,
Ingenium Curis subleuet illa tuis.
Det tibi Castalio Suaues de fonte liquores,
Hausta lauet curas Pegasis unda graues.
Summme lyram, tristes propellet pectore nubes
Et faciet pulso corda serena metu.
Quid ualeat numeris hec barbyton ipsa canoris,
Orpheus testis erlt, testis Aryon erit.
Nanque leuis cura est, poterit quam pellere Clio
Siue tue cantus, pulcher Apollo, lyre
Illa grauis nimium, nulla medicabilis herba,
Carmina quam nunquam pellere corde ualent.
Hec cruciat multos celesti carmine uates
Et proceres magnos ad iuga dura trahit.
Hec lacerat si forte tuum sceuissima pectus,
Nulla tibi poterit, io, medicina dari.
Scribe elegos, quales fertur scripsisse Tibullus
Et quales Naso composuisset amans,
Tu uix formosam poteris mulcere puellam,
Hei mihi, difficilil cura cupidinea est!
Ius quoque Caesareum pariter tu pectore uersas
Et canis Aonio, Chrisane, saepe choro.
Tu quoque non una gaudebis nanque corolla,
O nimium foelix, ualle sub Elysia.
De quodam amico Galle
Audio te durum sentire Cupidinis arcum,
Vreris et ceco uulnere torquet amor.
Galla tuas nimium mordet lasciua medullas
Inque tuo semper corde puella sedet.
Saepe tue carmen tenerum componis amice
Et mulces dominam carmine saepe tuam,
Littoreamque ferunt Veneris tua tempora myrtum,
Aspirat facibus blanda columba tuis.
Carmine tu facies notam per soecula Gallam
Vt Nemesim condam, culte Tibulle, tuam.
Cinthya iam toto cantatur in orbe Properti
Nosceturque ignis, Galla superba, tuus.
Ad iurisconsultorum collegium Patauinum
Quas tibi nunc referam grates, sanctissime cetus
Dedite Caesareis iuribus atque sacris?
Magnanimum Aiacem fortis laudauerat Hector
Cognoscens animos Marte parante suos.
Euryali celeres donauit munere cursus
Progenies Veneris patris in exequiis.
Tu mihi, sacra cohors, iuris precepta legenti
Fauisti, nostra et singula dicta probas.
Dicere temptabo et, si fas est dicere, dicam,
Dicam perfusis ipse rubore genis:
Sudores placuere mei, placuere palestrae
Et placuit doctis lectio nostra uiris.
Si lyra Callyopes nati concessa fuisset,
Laudarem Pataue nobile gentis opus,
Vel si me Grai nutrisset Musa poete,
Cantarem laudes numine teste tuas,
Vel si me docti ditasset uena Maronis,
Dictarem studii gloria quanta tui.
Pro meritis dignas non possum soluere grates,
Sed precibus cunctos sollicitabo deos.
Gaudeat urbs Pataui foelici sydere semper,
Sint procul a muris tristia bella tuis,
Copia sit Cereris, sit loeti copia Bacchi
Sitque olei, Pallas, copia magna tui.
Posteritas sapiat Baldos, sapiat quoque Cinnos,
Et quicquid Cicero dixit et ipse Maro,
Totus Aristoteles, omnis doctrina Platonis
Et sit in amplexu Scotia tota tuo.
Ad te concurrat semper studiosa iuuentus
Et celebret nomen tempus in omne tuum.
Ad Angelum Castrensem et Georgium Priolam praeceptores
Alloquor te nunc, decus omne iuris,
Patrie lampas, pater et studentum,
Qui uelut Phoebus Latiis in oris,
Angele, fulges.
Scias meas curas merito probatas
Voce doctorum simul et fauore,
Qui micant totam Patauam per urbem
Sydera sicut.
Praemium posco uigilum laborum,
Codicem iuris resera sacrati,
Infulam ponas roseam capillo,
Da simul aurum!
Ille fere uates hedere coronam
Miles et durum gladium triumphans
Portat et myrtum Veneris satelles
Carmina dictans.
Milites iuris merito sacrati
Et ferunt gemmas uarias et aurum,
Turba nam sacri studiosa iuris
Regnat in orbe.
Angelum Castro precibus mouebo,
Te simul, Gorgi, soboles Priola,
Vt meas curas precio leuetis
Muneribusque.
Surge nunc, queso, mihi da corymbum
Nomen implorans domini superni,
Cuncta qui dono uario decorat
Semper et ornat.
Ad Franciscum
Lux, Francisce, aderit natalis crastina nostri,
O mihi iucundam terque quaterque diem!
Dimidium cordis libeat, Francisce, uenire,
Natalem faustum si cupis esse meum.
Certe Castalie uenient mea turba puelle
Nympharumque chorus florida scerta ferens
Et Charites uenient pulsantes ter pede terram,
Sed mihi nil sine te posse placere puto.
Ad Antonium Patauum
Nox aderat luna primoque serenior astro,
Qua deus enixa uirgine factus homo.
Iam Pataui sacro fumabant thure penates,
"Gloria", cantabant, "sit tibi, nate puer!"
Assiduo sonitu reboabant aurea templa,
Plurimus ascendens sydera adusque sonus.
Hoc pro natali ueluti rhedarius axis
De Cereris grano melleque factus erat.
Et piper hunc condit, mandentia labra quod urit,
Ornabatque cibos ipsa medulla nucis.
Munere donasti me tali nocte sub ista,
Antoni uates; hec tibi nunc uoueo:
Non tua Gargareis cedant, precor, arua colonis,
Producant ulmi plurima uina tue.
Ad Tristanum rectorem
Nunc age tu nostre princeps, Tristane, caterue
Quique tuo tandem functus es officio,
Da presigne decus, Tyrio quod murice fulget
Pelleque candidula, te mea Musa rogat.
Hoc poscit uirtus niueo delecta lapillo,
Hoc poscit rector te tribuente nouus.
Nec tibi sit durum. sacros deponere fasces,
Nec durum manibus ponere sceptra tuis.
Consulibus sic moris erat, Tristane, Quiritum
Ponere regales, quas habuere, manus.
Hac tibi lege graues licuit deponere fasces,
Scipio, Romanae gloria magna toge.
Sic licuit magno Ciceroni cedere quondam,
Quamuis perpetuo consule dignus erat.
Maiorum exemplo liceat tibi cedere, rector,
Atque animum uertas ad meliora tuum.
Ad Georgium in rectorem designatum
Summe tu, Gorgi, capitis coronam
Pellibus multum niueis nitentem
Atque fulgentem Tyrio colore,
Summe, precamur.
Et graues dotes, uenerande, summas,
Regimen iustum studiique curas,
Quas tuo semper, celebrande rector,
Pectore figas.
Iure consultis faueas, precamur,
Qui sciunt sacras reserare leges,
Nobilis sic te celebrabit omnis
Turba studentum.
Lucis istius memor esto semper,
Qua tibi dignos dabit ille fasces,
Flantis eterni duci qui beatum
Spirat amorem.
Tempus hoc pulchrum fauet ecce nobis
Luce formosus meliore Phoebus,
Floribus tellus rubeis et albis
Graminibusque.
Festa florenti facie iuuentus
In tui laudem facient triumphi
Nobiles cursus agitans equorum
Ludet et hastis.
Ducet et festas pariter choreas
Verberans pubes pedibus theatra,
Tibiae cantus resonabit omnis
Nunc tibi plaudens.
Gratulor plaudens tibi, clare rector,
Gratulor plaudens fidibus canoris,
Barbyton moui facilem canendo
In tua uota.
Pontifex huius benedicat urbis,
Zeno Iacobus Venetis ab oris,
Qui micat totam Patauam per urbem
Sicut Apollo.
Praesides ambo faueant, precamur,
Clara Franciscus Veneris propago
Et simul nostris celebranda Musis
Gorgia proles.
Hec tibi nostre cecinere Musae
In tuam laudem, uenerande rector,
Esto nunc foelix simul iste cetus
Tempus in omne.
Elegia de Sibenicensis agri uastatione
Credebam post multa mei mala fata uigoris
Denique iam fatis uiuere posse bonis.
Interdum celum nimbis agitatur et auris,
Interdum radiis ornat Apollo suis.
Non mutat scaeuas in me fortuna sagittas;
Me miserum semper, fors mala, quid crutias?
Sapphica credebam iam leto condere cantu
Te, pulcher, Musis, Phoebe, fauente meis.
Nunc elegos iterum cogor cantare dolentes
Et premor, a! lacrimis protinus ipse meis.
Non fato similes habeo, fortuna, poetas,
Qui cecinere elegos corde gemente malos.
Delia, te cultus cantat, formosa, Tibullus
Et dolet ingratas semper habere faces.
Non erat ille dolor uatis sine uulnere ceco,
Attamen ille dolor plenus amoris erat.
Naso, pulsus eras patria cariturus, amicis,
Sollatio multo, coniuge et ipse tua.
Ille dolor cunctos uincebat, Naso, dolores,
Quem uincit certe nunc meus iste dolor.
Praetereo fratres crudeli morte peremptos,
Quos fleuit misero nostra querella sono,
Et taceo multos, qui me pressere, dolores;
Me miserum semper, fors mala, quid crucias?
Hei mihi, nunc doleo patrios uastarier agros
Factaque Christicolis maxima probra uiris.
Ista mei luctus et magni causa doloris,
Et superat querulos nostra querella modos.
Est genus inuisum cunctis in partibus orbis,
Turcorum semper perfida turba fuit.
Viuit et hic populus Maomethis lege nephanda,
Gens Alcorano credit et ipsa suo.
Est tamen huic generi fas ille uel ille cupido,
Fas Veneris crimen, fas Ganymedis amor.
Lex uetat his semper feruentis pocula Bacchi,
Saepe tamen uino turba sepulta iacet.
Lex data, ne porcis utatur turba prophanis,
Foedior est porcis Turchia turba tamen.
Dedita perpetuo et sceuo gens dedita bello,
Vnica spes ferrum, parmula, cuspis, equus.
Gens inimica sacras ardescit perdere leges,
Quas deus electis fixit in orbe suis.
Conqueror, antiquam uicit Bizantion urbem,
Foedauit Graiam sanguine Turcus humum.
Lesboas Turcus superauit perfidus arces,
Plurima sub diro continet arua iugo.
Nuper et innumeram conflauerat equore classem,
Qualem non Xerxes duxerat in Danaos.
Pugnauit bombis et muros Aulidis altos
Fregit et in tota profluit urbe cruor.
Dicere si uellem, quot uicit regna, quot urbes,
Deficeret carmen deficerentque dies.
Turcus adest patrie, patrios populetur ut agros,
Et Sibenicas frangere pergit opes.
Cernebam Turcos alta de turre furentes
In patrios iuuenes in patriosque uiros.
Certe ego ueloces cursus mirabar equorum
Hastarumque minas barbaricumque dolum
Motaque per uarios uexilla rubentia uentos
Saepius et uidi candida signa trahi.
Pulchra iuuenta furens scutum portabat et ensem
Pro patria pugnans pro domibusque suis.
Currebatque simul cum fundis rustica pubes
Praestoque cum tellis aduena miles erat.
Pugnabant patrii, dirus pugnabat et hostis,
Plurima sunt Turcis uulnera fixa uiris.
Ter conatus erat nostras inuadere turmas,
Ter nostris Turcus Martia terga dedit.
Ad sua festinat compulsus uerbere castra
Noster ager Turco milite plenus erat.
Impius ille furens uillas dedit ignibus omnes
In cinerem uersa est rustica tota domus.
Aruaque cum teneris alte surgentia spicis
Ieiunis potuit iam dare Turcus equis.
Totaque cum folio florentis uinea Bacchi
Esca fuit capto maxima facta gregi.
Vulcanoque datur preclare Palladis arbor,
Vel facit umbrosas cesa Minerua domos.
Protinus et capiunt multos iuuenesque senesque,
Captaque cum natis uillica multa fuit.
Verbera uel patitur captus uel uincula suffert,
Captaque sed Venerem passa iuuenta fuit.
Nec dubitant alii diuum foedare figuras,
Hei mihi, nec sacre numina fixa cruci.
Numine nec uero panem timuere sacratum,
Sunt data fumosis denique templa focis.
Carmine quo flebo? Faciam quid, patria dulcis?
Quidue miser faciam, tuque sacrata fides?
Est mea mens tanto nimium, queror, egra dolore,
Rumpuntur fletu pectora nostra graui.
Cogor Apollineum uates deponere plectrum
Et gladium nostra stringere posse manu.
Consultus ponam numerosa uolumina iuris
Et clypeum capiam Marte fauente mihi.
Pro te, sacra fides, et, dulcis patria, pro te
Sit mea barbaricis dedita uita uiris!
Pro te me uoueo, pro te mea pectora trado
Et morior pro te uulnera sceua ferens.
Ad Nasonem optimum poetam
Inter quando tuas sum dulces, Naso, Camoenas,
Ingenium ueluti miror Apollo tuum.
Dic nemus umbrosum, quo iam resonare solebas,
Nectare dic, Naso, pocula mixta sacro!
Quo, precor, inueniam tam sacrum fonte liquorem,
Inter mortales qui sine morte facit?
Naso, olor ut moriens deflebas fata Tibulli,
Nunc tecum campis uiuit in Elysiis.
Viuite, foelices, duo lumina, uiuite, uates,
Viuite purpureas inter uterque rosas.
Pene puer teneram tu cantas, Naso, Corinnam,
Pace tua non tu, Cinthyus illa canit.
Nomine nuptarum mittuntur scripta maritis,
Vt redeant, ut sit salua marita fides.
Scribere perdidicit numeros Ledea tenellos,
Tindaridis pulchrae, Naso, magister eras.
Tu quoque mutatas resonas noua scripta figuras
Romanosque canis splendida festa dies.
Tu cantas teneros, Musarum miles, amores,
Sed cadis ingenio, proh miser! ipse tuo.
Frange, miser, calamos, imple tua scripta lituris,
Exul eris scriptis, hei mihi, Naso, tuis.
Quantum irasceris studiis quantumque dolebis
Atque erit exilio quanta querella tuo!
Naso poeta, tuis uiues per saecula Musis;
Gaude igitur, non te tristia uerba decent.
De morte Virgilii
Que mors Virgilium potuit sic perdere magnum,
Heu, qui diuino carmine magnus erat?
Sydera namque reor toto lucentia celo
Et lunam fatis condoluisse suis.
Credo ego lugubres uestes sumpsisse Camoenas
Et puto Phoebeam tunc gemuisse lyram.
Tunc Charites crinem lachrymis rupisse profusis
Et memorant Nymphas ueluti ululasse lupas.
Tityrus ipse senex, puer et formosus Alexis
Ecce gemunt laeto, diue poeta, tuo.
Ecce iacent fruges campis uicieque fabaeque,
Extincto que nam te cecidere, Maro.
Ecce Venus sparso deflet tua funera crine,
Qui fuerit nati, Cypria, preco tui.
Heu, Iouis inuidiam referunt nocuisse poete,
Cui, Maro, certabas ingenio ipse tuo.
Ad lyram
Iam tace misso, lyra grata, plectro,
Ecce te circum resident seueri,
Qui nimis callent digitis et aure,
Mille Catones.
Hique suspensis trutinant Camoenis,
Quale producunt tua fila carmen,
Tu tamen gaude trutina Catonum
Iudicioque.
Vult et insulsum trutinare uulgus,
Quod tenet semper cacethes superbum,
Dulce cui carmen facilemque uenam
Musa negauit.
Tu tamen uanum tolera popellum,
Qui solet pulchras lacerare Musas,
Et tuo gaude, lyra grata, cantu
Tempus in omne.
Mel meum Phoebus, cythare magister,
Musa solamen mihi semper: ergo
Deseram Phoebum compitesque nunquam
Callyopeas.
Andreas Banda Veronensis
Vir celebrande, tuo nimium sum captus amore,
Cogor et ipse loqui, cogit et imus amor.
Nec mirere, precor, si te, doctissime, temptat
Visere cum raucis nostra Thalia sonis.
Hoc poscunt dotes, quibus en, celeberrime, fulges,
Hoc poscit uirtus ingeniumque tuum,
Hoc probitas, mores, generosa modestia uultus,
Eternos reddunt cetera queque uiros.
Me quoque constringit ueneranda caterua sororum,
Que primos haustus ante dedere mihi,
Que bene cantanti lauri cessere coronam
Et uatem plausu te petiere suo.
Sunt igitur merito data sunt tibi premia uatum
Omnia, que doctis sunt tribuenda uiris.
Nouisti elloquii, doctissime, flumina et artem,
Elloquio terso Tullius alter ades.
Scit uariis cantare modis tua docta Camoena,
Orpheus es dulci tu uel Apollo sono.
Inque tuo sunt iura simul sacra corde locata
Iureque consulti tu quoque nomen habes.
Nuper es et palmam tam forti Marte secutus,
Vt celebret nomem candida fama tuum.
Gaudeat Illyricus tractus tua cara simulque
Preclaro nato Sibenicena parens.
Te manet atque cupit propriis amplectier ulnis
Aduentuque tuo tota serena micat.
Clarum oratorem, clarum mamet illa poetam,
Doctorem expectat te radiata nouum.
Perge igitur foelix, foelici et sydere rerum
In patriamque ferat prosperitate parens.
Deprecor, aspirent uenti, cum uela per equor
Tendes cumque undis credita nauis erit.
Iamque uale, et tandem tua numina uota secundent
Atque aliquando uelis tu memor esse mei.
Hilarion Vicentinus
Vatibus ut multis prestatur laurea, Gorgi,
Immeritis, merito sic tibi tantus honor.
Aonidum tibi turba fauet: dum carmina condis,
Surgit in obsequium Phoebus Apollo tuum.
Sapphicon interdum si summis, amice, cothurnum,
Iurem, quod Sappho docta magistra tibi.
Tu sapis ambrosiam et nectar sermone diserto,
Seu pedibus curras siue solutus eas.
Descripturus eram meritas tibi carmine laudes,
Ore licet rauco nostra Thalia foret,
Sed me Banda meus comitum fidissimus imus
Praeuenit, laudes pinxit et ille tuas.
Nunc contentus ero diuino munere Bande,
Laudati sat erit laus tibi tanta uiri.
Sufficiet scripsisse mihi atque orasse poetam,
Hilariona adamet confoueatque sinu.
Ad summum Deum
Summe deus, qui cuncta uides, qui cuncta gubernas,
Laus tibi, cui debet gloria cuncta dari.
Que mare, que tellus, retinent que sydera celi,
Sunt tua, magne deus, sunt tua, summe deus.
Syderibus celos ornasti, piscibus equor,
Alitibus pictis ethera, flore solum,
Ornastique hominem diuino munere solum
Et facis, ut sapiat te duce sacra deo.
Et mihi scintillam donorum, summe, dedisti,
Laus tibi, cui debet gloria cuncta dari.
Ad Andream Bandam Veronensem
Andrea, decus omnium studentum
Et sydus patrie tue refulgens,
Musis tu ne faues in orbe magnis?
Que magnos faciunt uiros et almos,
Vt doctum patrie tue Catullum
Aut cultum numeris bonis Tibullum
Vel uatem quoque Cinthyam canentem,
Nasonem quoque deditum Corinne.
Praeclarissime, qui faues poetis
Et qui Castalios bibis liquores,
Credas tu mihi, melle dulciores,
Certe gratus es et nouem puellis
Et Phoebo quoque uatibus sacrato.
Laetantur Charites tuis Camoenis
Pulsantes pedibus theatra magna,
Et texunt Driades tibi coronas
Ornatas uiolis sacro et hiacyntho.
Musae muneribus petunt poetam
Et lauro uiridi premunt capillum.
Salue tu potius, poeta dulcis,
Quem Verona dedit nouem puellis!
Nam Phoebus mihi diceris secundus
Et forma Eurialus uideris alter,
Tu semper generosa Banda proles
Et doctissimus utriusque legis.
Censerem bene me, scias, beatum,
Quod tanti celebrer uiri Camoenis,
Si digni fuerint mei uigores
Phoebo carminibus tuis sacratis.
Sed uates tibi gratias habebo,
Dum Phoebi radiis fruar coruscis,
Quod me perpetua lyra serenas,
Et te pectoribus meis tenebo,
Dum nostri memor ipse sim uigoris.
Ad Ambrosium Sibenicensem philosophum
Impia fors nostrum uexabat denique corpus,
Non tamen exitio corpus inane dedit,
Vel quia me noluit melioribus addere fatis,
Vel quia non uno tempore sceua premit.
Hei mihi, cum primum coepi sentire uapores,
Iam caput ex stomacho qui petiere malo,
Hei mihi, cum sicco riguit mea lingua palato
Bucchaque fastidit febre referta cibum,
Ignibus assiduis urgebat feruida febris
Occupat et noctes sceuior illa meas.
Hei mihi, tunc mecum clamabam saepe gemendo
Poscoque decoctam saepius eger aquam.
Tangebat medicus uitalem pollice pulsum,
Dicebat medicus: "Flammeus egror inest."
Cernebat croceos uitreo sub uase liquores,
Purgando stomacho ferre iubebat opem.
Antyciram sumpsi, uomitumque mouentia pocla
Purgarunt succis uiscera plena malis.
Interea bibulos coepi sentire calores
Et memor offensum saepe timere deum.
Lux aderat diue, que tersit crine magistrum
Et que purgauit crimina multa gemens.
Vt mea nota sacro facerem secreta ministro,
Deposui tuta crimen in aure meum.
Heredes nostros legali robore scribo,
Legoque sed tumulo carmina bina meo:
"Ius colui, Musas colui coluique beatos,
Sisgoreo dicas, lector amice, uale!"
Nunc me restituit nostre deus ille saluti,
Virgine qui natus, qui cruce passus erat.
Thura feram et grano fumabunt templa Sabeo
Atque canam nostro carmina grata deo.
Tu, decus Ambrosi nostrum, mactato bidentem,
Qualem pro nato saepe litare solent.
Quam si mactabis, nostro de more beato
Cantabo dotes tempus in omne tuas.
Ad Tydeum Acciarinum poetam
Neptuno pecudem mactauimus e grege nostro,
Vt faueat uelis, Acciarine, tuis.
Non sine uersiculis sacram et iugulauimus agnam,
Temperet ut rabiem uentus et unda suam.
Sanguine placantur pecudum pia numina quedam
Placatumque magis carmine numen erit.
Eurydices coniunx plectro mulcebat Achiuo
Sceuitiem uenti, flumina, saxa, feras.
O utinam uires habuissent carmina nostra,
O utinam nobis esset et ampla domus!
Pro te dictarem carmen, dulcissime uatum,
Et mihi nunc pro te, crede, darentur opes.
Tu mihi Nisus eris, nec te tua sydera fallunt,
Si cupis Eurialum, Nise, ualere, uale!
Raphael Zouenzonius poeta
I, mea Musa, uocat Gorgis, qui rure beato
Viuit, ad ambrosias i, mea Musa, dapes,
Pallas ubi Liberque pater docteque sorores
Cunque corymbifera pulcher Apollo coma.
Vescimur incoctis nos glandibus, arrida fontes
Lingua bibit, uilem dat mihi terra thorum.
Squallidus Illyricis uersabor solus in antris,
Solus agam miseros te sine, Musa, dies.
I, pete foelices, foelix mea Musa, penates,
Est mihi cum duris fas habitare feris.
Cur contraxisti frontem? quid abire recusas?
Quid premis amplexu flens mea colla tuo?
Non ego te mittam, mea sis comes usque licebit,
Desine iam lachrymis sollicitare genas.
Tu ueniam nostre dato, candide Gorgi, puelle,
Que sine me non uult limine ferre pedem,
Amplius et nostram nolis tu arcessere Musam
Ad te uel mecum, Gorgi, uenire iube!
Carmen ad Christum
Christus totius dominator orbis,
Virginis gaudens utero pudice,
Signa diuino faciens triumpho,
Rector in orbe,
Christe Iudeam patiens cateruam
Et crucis mortem tolerans prophanam,
Vt tibi totum pietate mundum
Conciliares.
Christe, qui uicta nece suscitasti
Carneam formam pietate sumptam,
Vulneris plenam, deitate magnam,
Virgine natam.
Christe, regnator deus et creator,
Celicos lectis reserans triumphos,
Nube conclusus penitus uolasti
Patris ad arces.
Christe, foelicem mihi da salutem
Et meam cernas lachrymam profusam,
Cerne pulmonis gemitus gementis,
Pectora cerne.
Ad Marcum Bollanum pretorem
Magnum, Marce, decus Veneti, Bollane, senatus,
Quem sortita uirum patria nostra fuit.
Nam tua laetitiam nobis pretura gerebat,
Cum te pretorem curia sacra dedit.
Venisti, pretor, miro expectatus amore,
Publica res tali preside laeta fuit.
Vrbs tibi tota dedit plausum, sonitumque tubarum
Aduentu eripuit plurima bomba tuo.
Sunt data, Marce, tibi preture insignia, fasces
Et tota uotis urbe fauente tuis.
Gaudebant ciues Saturnia regna redire
Et tecum laetos degere posse dies.
Spes nimium fallax, cupidos spes fallit amantes,
Fallit et agricolas, fallit et illa feras.
Iuncta tibi fuerat Venetorum prole bonorum
Moribus et forma Penthesilea decens.
Non sic cara uiro fuerat Lucretia casta,
Nec fuerat socio Penelopeque suo.
Mors rapuit nuptam, mors omnia nata prophanat,
Hei mihi, crudelis mors cita, cruda nimis.
Te dolor inclusus constanti pectore uexat,
Et fers pullatam, pretor, in urbe togam.
Nam dolor iste tuus dolor est communis in urbe,
Moestitiam populus luget et ipse tuam.
Certe elegos lusi semper, miserabile carmen,
Degebat miseros nam mea uita dies.
Te ueniente quidem nostram, bone pretor, ad urbem
Scribebam laetis Sapphica metra modis.
Laetitiam nostram mutauit funus amarum,
Infoelix funus, Penthesilea, tuum.
Nam lyra nostra gemit crudeli funere demptam,
Que fuerat longos digna uidere dies.
Ipse doles, minuit tua sed constantia luctum,
Quod populus laudat semper ad astra ferens.
Pone, rogat populus, totas de corde querellas,
Tu sic moestitie, Marce, leuamen eris.
Ciuibus esto tuis foelix, clarissime pretor,
Estoque iustitie cum probitate tenax!
Esto mihi misero et nostris tutella Camoenis,
Pulsabo nostram saepius ipse lyram.
Ad Symonem Diphnycum theologum
Scripsi multa dolens, Symon, generosa propago,
Dedite stigmiferi numinibusque dei.
Non cesso miseras uates resonare querellas,
Hei mihi, sunt uite stammina nigra mee.
Iam dudum fleui crudelia funera fratrum
Et pressit nostras lachryma multa genas.
Et solitus Turcus nostris accurrere campis
Turbauit querulo carmina nostra sono.
Melpomene citharam pulsabat moesta gementem,
Cum mala uexabat pectora nostra lues.
Fugerat extremo fato pretoria coniunx
Et cecinit tristes nostra Thalia modos.
Hei mihi, perpetui uexabor carmine luctus,
Nec me solari nunc ualet ulla quies.
Predia Virgilii Romanus miles habebat,
Reddita Pyerio sunt tamen illa uiro.
Arua paterna mihi ciuili lege relicta
Heu rigor eripuit sceuitiesque mala.
Magnaque ditauit Ciceronem Roma disertum
Atque humilis Cicero consul in urbe fuit.
Me ciuem ciuis sacro spoliauit honore,
Foelices doluit uiuere posse dies.
Vrbem Antenoream, que me donauit honore,
Foelicem memoro terque quaterque deam.
Qua tibi lege querar, dulcissima patria, de te,
Que miserum crucias et sine lege uides?
Non cernis nigrum me, patria terra, Sinonem,
Famosa certe qui cruce dignus erat,
Nec me damnasti Paridem uirtute carentem,
Nam fueram semper tyro, Minerua, tuus.
Delia nulla fuit, fuerat uel Cinthya nulla,
Fabula uel de me nulla Corinna fuit.
Blanditie nostre fuerant sacra uirgo Diana,
Nec colui numen, Cypria blanda, tuum.
Nec fixi precio, nec patria iura refixi,
Tanthaleis careo Sysipheisque malis.
Sentio Pyerios in me sine lege furores,
Vos nimis iratas arbitror esse deas.
Me uobis dederam teneris studiosus ab annis,
Carmina nam uobis uersiculosque dabam.
Nunc tamen ipse magis sacrorum iura colebam
Non memor Aonidum Pyeridumque chori.
Parcite, Pyerides, stimulo uicistis acuto,
Iuribus en positis carmina scribo dolens.
Castalides fuerant nostrorum causa dolorum,
Conqueror et miseros continuasse dies.
Certe ego uexatus tolerarem cuncta poeta,
Omnia, que nostri causa doloris erant.
Sed, rogo, quis uates fictos toleraret amicos?
A, pereat simulans hostis amicitiam!
Nisus et Euriali perierunt tempora cari,
Quos mirata fuit denique prisca fides.
Lelius in sacro semper uiuebat amore,
Scipio testis erat tempus in omne grauis.
Aonides, nimium nostros lacerastis honores,
Parcite Pyerio, parcite, queso, uiro!
Parcite iam nostris, foelix, rogo, turba, querellis,
Non ego uos linquam Castaliosque lacus.
Carmina dictabo, Musas uenerabor amantes,
Nec mittam syluas, pulcher Apollo, tuas.
Tu quoque parce meo, dominans fortuna, dolori,
Et uates lyricis ipse sonabo modis.
Nec me iam laceres, nec me, sceuissima, uexes,
Nec des Plutoni Tartareoque cani.
Ipse relegatum Nasonem saepe beaui
Inter Sauromatas barbaricosque Getas.
Filia Pasiphaes scopulis neglecta marinis
Visa fuit foelix saepius ipsa mihi.
Conqueror, inuidi miseris miserabilis ipse,
Saepius inuidi foemineisque malis.
Tu, precor, antydotum tribuas, doctissime Symon,
Si potis es curas ipse leuare meas.
Contra ingratum
Euryali formam superas, ingrate, superbam,
Euryalus ueluti non tamen ipse places.
Tuque, ingrate, licet Pellide stemmata uincas,
Tersites tamen es moribus ipse malis.
Caedit magna tibi Romani copia Crassi,
Pauperiem Codri sed magis ipse uelim.
Non tibi Persarum lex est, ingrate, timori,
Lex te Persarum perdat, inique, nimis.
Nil tibi cum Musis, Charites tibi nulla dedere,
Nil tibi cum Nymphis deliciisque sacris.
Te, puto, Tisiphone genuit uel Cerberus ipse,
Tisiphones habeas Cerbereasque domos.
Ad Ambrosium Sibenicensem philosophum
Doctor Ambrosi, Sibenica proles,
Patrie sydus probitate fulgens,
Te lyre nostre resonabo cantu:
Musa, faueto.
Tu dei ueri celebrator almus,
Qui potens celsa uolitans ab arce
Perditum mundum docuit sacrati
Lumina uerbi.
Dicta sacrorum tibi sunt aperta,
Scripserat quicquid sacer ille Aquinas
Siue doctorum specimen minorum,
Scotia proles.
Atque tu figis logycas sagittas
Et datas in te bene tu repellis,
Copia rerum penitus refulges
Philosophie.
Verba conscribis bene tu Latina
Tullio magno duce uel magistro
Et tibi, uir, sunt, celebrande, leges
Iustiniane.
Tu faues nostris, uenerande, Musis
Et dies longos mihi tu precaris,
Pro quibus pinguem iugulas iuuencam
Atque bidentem.
Pro tuis oro meritis poeta,
Sit tuo foelix Lachesis uigori,
Saeculum post hoc uideasque campos
Elysiorum.
Ad Paulum Rippam pretorem
Paule, magistratus dignissime, Rippa propago,
Principium cuius Mantua clara fuit.
Rippa domus fuerat dominans tibi, Mantua foelix,
Est modo sed Venete gloria facta toge.
Rippaque perpetuis uirtutibus ipsa nocebit,
Quas paris officio, Paule serene, tuo.
Magnanimus Veneta tu dux in classe fuisti
Et tua cum magna laude triremis erat.
Miles erat fortis, qui remo pelleret undas
Et qui barbaricis bella cruenta daret.
Est honor iste tuus, nam, si dormisset Vlixes,
Dormisset pigro tota caterua uiro.
Vidisti ueniens Sibenicam pretor in urbem
Prorsus ob aduentum gaudia facta tuum.
Te gaudet populus, miseri letantur in urbe
Et mea laetitiam clauda Camoena sonat.
Credimus Astream tecum uenisse micantem,
Credimus et Charites ducere posse choros.
Dique tuis faueant, pretor iustissime, coeptis
Erigoneque decens nunc tua sceptra regat!
De miseriis amantium
Sunt tua dura nimis, sceuissime, castra, Cupido,
Et laudat signum nulla caterua tuum.
Est tibi uexillum Tyrio sub murice tinctum
Signaque uexilli sanguinolenta tui.
Sanguinolenta tui uexilli signa feruntur,
Vlceribus gaudent tella Cupidinea.
Signa ferunt pictum, presigne Cupidinis, arcum,
Signa ferunt etiam spicula dura nimis.
Est tibi ductori quam maxima copia gentis,
Te duce que semper bella tacenda gerit.
Proque tuba cytharam mos est pulsare canoram,
Pro plausu molles edere saepe sonos.
Pro galea tinctam mos est deferre tyaram
Ferre unguentatam molliter atque comam.
Militibusque tuis fas est portare lacernam,
Pro torace tuo pulchra lacerna uiro est.
Militis hasta tui munus presigne rosarum
Vel calamus pingens mollia metra nimis.
Et gaudet speculo teneram spectando figuram,
Pro scuto speculum miles amator habet.
Militibus sunt arma tuis male tuta, Cupido,
Militis et certe proditor ipse tui es.
Cornua tu lunas et turmam figis inertem,
Sentit ut in magno uulnera facta rogo.
Sceue Cupido, Iouem domuisti uulnere ceco,
Miles erat quando Iuppiter ipse tuus.
Tu ductor Martis Mauortia pectora laedis,
Vulneris et tanti testis Apollo fuit.
Pyramus in flamma ceciditque Cupidinis arcu,
Mora notant lesi sparsa cruore uiri.
Et Paris infoelix tanto guadebat in ictu,
Sed Paridis [flamma], regia Troia, cadis.
Tu capis intactam tenero sub Marte iuuencam
Et tandem blando cogis amore mori.
Heu mihi, nunc, fateor, patitur mala multa, Cupido,
Militie molli dedita turba tue.
Cura grauis nimium uexans noctesque diesque
Et nimium languet pectus in igne furens.
Siue cibum carpit uincentis miles Amoris,
Pectore in ardenti fixa sagitta manet,
Dulcia seu Bromio consummit pocla ministro,
Fortius in bibulo pectore torquet amor.
Si uenit interdum cupiens sacra liba uidere,
Vritur infoelix nec memor ipse dei.
Vulnere defessus si forte uagatur in urbe,
Querit amans sociam uulneris ipse suam.
Tempora si placidam tribuunt nocturna quietem,
Occurrunt misero somnia multa uiro.
Dormit miles amans et clausis cernit ocellis
Saepius et loquitur uerba iocosa tacens.
Saepe audit gratas uoces fallente sopore,
Saepius et lachrymas fudit ineptus amans.
Tangere dormitans ardet sua gaudia amantem,
Tangendo tangit candida lina thori.
Fallitur infoelix properans et ad oscla puelle,
Nam dare saepe solet basia falsa sopor.
Protinus assurgens, quem somni cura fefellit,
Exit et optatam Phylida querit amans.
Nec timet inmensas errans de nocte procellas,
Hei mihi, nocturnam nec timet ille niuem,
Nec propriam curat sub ceco uulnere uitam,
Hei mihi, sunt dura castra, Cupido, tua.
Omnia tu superas et sunt sine lege ministri,
Quos retines signo, dure Cupido, tuo.
Ipse Iouem magnum fecisti, perfide, taurum,
In Veneris lecto Martia corda domas.
Cecus amor docuit fratrem te, Biblis, amare,
Vita tibi turpis, mors quoque turpis erat.
Tu Myrram uetito perdis sub amore, Cupido,
Patris in amplexu nata nephanda fuit.
Egregius forma contactus amore Hiacynthus
Turpiter ex puero foemina factus erat.
Legeque nature quamuis damnata uoluptas
Est concessa tamen lege, Cupido, tua.
Lex tua deformis, Veneris quoque digna marito,
A pereant leges, magne Cupido, tue.
Ille erit infoelix, tua qui uexilla sequetur,
Infoelix semper militis esca tui est.
De diebus festis
Ianuarius
Nil mihi cum ueteri Romane gentis honore,
Quem canit in fastis Naso poeta suis.
Vana superstitio dominorum namque Quiritum
Et fuit eterne relligionis inops.
Maxima festa sono totum digesta per annum,
Que populo ueri sunt ueneranda dei.
Pompilius Ianum perfecit mensibus anni,
Incipit a Iani mense poeta canens.
Principium nostris sunt Iani tempora coeptis,
Ordinibus priscis conuenit ordo nouus.
Prima dies Iani toto celeberrima mundo est,
Qua deus incisa carne puellus erat.
Nomen et excelsum nostre tulit ille salutis,
Vera salus Iesus nomine dictus erat.
Nec se iam tanto iactabit nomine quisquam,
Nomen ad hoc semper flectitur omne genu.
Sexta dies Iani est, qua stella nouella reduxit
Virginis ad partum regia dona sacrum.
Est quindena dies decima cum luce biformis
Ad decus ensiferi facta beata dei.
Februarius
Februa post Ianum ueniunt cito tempora nobis,
Laetitiam nobis februa festa dabunt.
Altera lux mensis totum radiata per euum est.
Qua tulit ad templum uirgo serena deum.
Illuxit mihi clara dies duodena canenti,
Qua doctor Pataua factus in urbe fui,
Et referens grates nostro cum carmine Christo
Tempus et hoc inter maxima festa cano.
Vndenaque die geminata mense sub isto
Clauiger in sacra sede triumphus erat.
Ter octaua dies numero numerata sub isto
Sortibus electum lux dabit ista nouum
Ieiunique caput ueneratur temporis ipsum,
Quo sacer ad cinerem cuncta redire docet.
Martius
Ieiune nimium Martis uenere Calende,
Cum quadraginta sint sine carne dies.
Doctorale caput triplici diademate cinctum
Bissenam potuit Martis habere diem.
Quintaque Mauortis decimam geminando fenestram
Virgineum uentrem uoce tumere facit.
Palma dabit festum et ramus uiridantis oliue,
Quo canit humanum paruula turba deum.
Prebuit eternos nobis tua coena triumphos
Instituitque sacrum, Christe benigne, cibum.
Illa dies colitur lachrymoso plena dolore,
Qua deus humano corpore passus erat.
Vulnera flete dei mecum, mare, sydera, tellus,
Lugeat et nigra flamen in ecclesia.
Queso, meis oculis date nunc, date flumen aquarum,
Ipse creatoris flebo poeta necem.
Christe, tui nobis lux est ueneranda sepulchri,
Mors tua sed nostre uita salutis erat.
Diuino radio festum pascale refulget,
Quo deus in proprio funere uictor erat.
Aprilis
Martius Aprilem generat, quo prata uirescunt
Et portat gemmas arbor aperta suas.
Idibus exactis iunctis bis quinque fenestris
Cum clipeo ueniet diuus ad arma datus.
Quinta dies decimam geminando mense sub isto
Alligero gaudens ipsa leone uenit.
Maius
Pulcher Maius adest roseo comitatus odore
Festaque formosus splendida Maius habet.
Florida lux Mais semper celebranda Calendis,
Hec tamen electis festa duobus erit.
Tercia lux mensis festum solenne datura est,
Qua fuit inuentum luce salutis opus
Electosque docens Christus uolitauit in altum
Talis et est toto festus in orbe dies.
Filius eterni residendo patris in arce
Flantis in aduentu gaudia mira dedit.
Nomina trina dei uenerantur cuncta creantis,
Est tamen eternus unus in orbe deus.
Est quoque magna nimis sacri ueneratio festi,
Quo colitur celso uictima plena deo.
Iunius
Iunius inmensi uenit cum fruge caloris
Festaque letitie Iunius ipse dabit.
Idibus Antoni Pataua ueneratur in urbe
Et colitur multo lumine sacra dies.
Sex dedit illa dies Greca sub imagine delthas,
Qua nitet agnigeri festus in orbe dies.
Viginti nonum numerum super adde diebus,
Clauiger et Paulus scerta sacrata ferent.
Iulius
Iulius ardenti mundum cum sole uidebit,
Producit festas Iulius ipse dies.
Mensis in istius preclara luce secunda
Agnigeri matrem uirgo uidere uenit.
Quinque quater numera geminas addendo fenestras,
Fas erit et flentem cernere posse deam.
Lux bisdena dabit cumulatis quinque diebus
Cum baculo diuum semper ad astra datum.
Augustus
Venit et Augustus plenus crescentibus uuis,
Augustus festas et dabit ipse dies.
Augusti nobis Nonarum tempora prestant
Virginis ad laudem festa beata nimis.
Laurifer aduenit decima cum luce leuita,
Qui fuit ardenti martyr in igne grauis.
Altera post Idus lux est ueneranda per orbem,
Qua fuit angelicis uirgo recepta choris.
Quinque dies generans huius uigesima mensis
Laetatur festo, Bartholomee, tuo.
Et bisdena dies coniunctis octo diebus
Ad decus Aurelii sacra docentis erit.
September
Septimus a Martis numerando mense refulget,
Cum festis mundo dulcia musta dabit.
Tercia post Nonas, sacratus uirginis ortus,
Cantabit toto carmen in orbe nouum.
Idibus ad laudem nostrum natale Tonantis
Surgit et ad magni gaudia sacra dei.
Post Idus octaua dies preclara nitebit,
Namque dies hominis festa uolantis erit.
Musarum numerum bisdenis adde diebus,
Sub pede libriferi perfidus hostis erit.
Vltima Septembris magno ueneratur honore
Ad decus excelsi condita Hieronymi.
October
Venit et October uentis imbutus aquosis,
Mensis et hic nobis candida festa dabit.
Quarta dies rutilat Francisci lumine claro,
Stygmiferi toto nomen in orbe uiget.
Lux octaua dabit iusti Symeonis honores,
Qui senior natum uidit in orbe deum.
Tercia post Idus toto lucebit in euo
Ad decus Alligeri facta beata bonis.
Octoque uiginti claris super adde diebus,
Ista quidem electis festa duobus erit.
Nouember
Celicolas cunctos ueneratur prima Nouembris
Prestat et eterno sic decus omne deo.
Altera lux umbras tenebroso carcere clausas
Placat et optata quippe iuuantur ope.
Mensis in undeno celebratur lumine festum
Ad decus egregii militis atque pii.
Portabit iungens quintam uigesima lucem
Laetitiam diue, quam rota perdiderat.
Vltimus Andree festum presigne coronat,
Nunc gaudens celsi qui tenet astra poli.
December
Festa dabit nobis Nicolai sexta Decembris,
Qui fauet in pelago connubiisque sacris.
Ambrosii nomen, toto uenerabile mundo,
Septima sacra dies cantat honore pio.
Gaudia prestabit nobis octaua Decembris,
Qua concepta die uirgo serena fuit.
Tercia post decimam lux est ueneranda Lucie,
Protinus ad laudem facta, Lucia, tuam.
Post Idus octaua dies fulgebit in euo
Ad decus electi, uulnera qui tetigit.
Nempe diem natalis habet uigesima quinta,
Quo deus intacta uirgine natus erat.
Stephanus inmensum sequitur natalis honorem
Nomine pro Christi plurima saxa ferens.
Post sequitur uolitans alti Iouis alta uolucris
Numine prestante celica multa canens.
Infantum pia turba deum sine labe sequuntur
Et laudes sparso sanguine saepe sonant.
Vltima Siluestri ueneratur festa Decembris
Cumque sua finem luce December habet.
Ad Belgrammonum Iustinopolitanum
Censuram placuit tuam uidere,
Qua nostram modo iudicas Camoenam,
Non quod me trutina tua probaris
Scribentem lachrymas, choros, amores,
Sed, Belgrammone, copiose scriptor,
Vt cernam genii tui nitorem.
Prudentem bene tu sapis Mineruam,
Sydus Mercurii fauet diserti,
Laurum Melpomene dabit capillo.