Carmina Latina III, versio electronica

Author: Marulić, Marko Marulus, Marcus 1450-1524Editor: Bratislav Lučin; Darko NovakovićPrema modernom kritičkom izdanju (2005).

POHVALNI EPIGRAMI I EPIGRAMSKE POSLANICE

Ad Ioannem Asclepianum poetam de eius Ariminea in qua Robertum Ariminensium ducem Latium Achillem appellat

Pyerios cantus Latiumque sonantia plectra
Eacidem superis, Asclepiane, parem
Legimus. Ipsa suas tibi tanta ad carmina uires
Diuinumque dedit Calliope ingenium.
Sic, puto, Phlegreę referens certamina pugnę
Increpuit resonam Cinthius ipse lyram
Et toto plaudente polo, mirantibus astris,
Victoris cecinit fortia facta Iouis.

Ad Franciscum Sricham saltatriculum

Exercere choros et molli ludere saltu
Et terram tremulo uix tetigisse gradu
Et pede lasciuo dulces circundare gyros
Te circum tenero sępe micante sinu,
Postremo ad citharę uocem saltare canorę
Nunc his, nunc aliis, denique mille modis,
Sic, Francisce, soles ut dicant forte puellę:
»Hunc docuit lusus nostra Diana suos!«

⟨Ad Franciscum Martiniacum⟩

Nascenti, Francisce, tibi risere Camenę
Porrexitque suam lętus Apollo lyram,
Et tua ter sacra lustrans cunabula lauro
Ter quoque Castaliis illa rigauit aquis.
Hinc nondum puber, sed adhuc puerilibus annis,
Ędis iam Siculo carmina digna sene.
Si fera maturum Lachesis tibi uoluerit ęuum,
Aoniam flabis forsan et ipse tubam
Atque cothurnatis pedibus comitabere uatem
Qui profugos Troas, qui canit arma uirum.
Viue igitur, sed uiue diu, ne nostra uetustis
Inuideant semper sęcula temporibus,
Ne semper uictam doleat se fama nepotum,
Te tandem sed auis pręferat et proauis.

⟨Ad Hieronymum Martiniacum⟩

Hieronyme, Aonię quanuis nouus incola siluę,
Iudice me potis es dicier esse uetus:
Nam tua iam redolent Phoebeam carmina laurum
Et serta ex hedera iam tibi texta petunt.
Eia igitur biiugi cape celsa cacumina montis,
Quo uerę laudis semita pandit iter,
Et tecum comitem fratrem trahe, nanque duorum
Vis una ingenii est unus et artis amor.
Parcite sed tandem me tollere ad ęthera pennis,
Ne forte Icarię fabula dicar aquę.
Magna decent magnos: mihi sat perrepere terram
Atque per exiguos uelificare lacus;
Sat mihi uester amor, tristes nam temnere possum
Inuidię uestro tectus amore minas.

⟨Ad Hieronymum Papalem⟩

Hieronyme, in teneris sic carmina concinis annis
Vt liceat de te coniicere ista mihi:
Tempora Apollinea gestabis cincta corona
Et solues Lycio debita uota deo;
Tunc tua per terras ibit perque ęquora fama,
Quisque feret nomen sydera ad alta tuum.
Si, quibus incumbis, studiis pręstabis in illis,
Tędia nec longus conferet ulla labor;
At si blanda magis te delectare uoluptas
Segnis et incipiet gratior esse quies,
Obscurus uiues, et tellus nomen eadem
Obruat illa tuum quę tua membra teget.
Id tibi ne ueniat, Musarum cultibus, oro,
Exerce ingenium nocte dieque tuum.

⟨Ad Nicolaum de Albertis⟩

Quę mihi misisti, iuuenum doctissime, scripta,
Hęc admiranti sępius ore lego,
Ingeniique tui mecum noua liba rependens
Musarum et Phoebi censeo digna laris,
Non quia tu nostram tollis super astra Camenam,
Incultis solitam stridere arundinibus,
Sed quia uix puber iam proximus ire uideris
Vatibus antiquis Pierioque choro.
Ergo iter incoeptum, quęso, ne desere, donec
Aonii superes culmina summa iugi.
O quam magna tibi succedet gloria cum te
Ętas nostra simul posteriorque leget!

⟨Ad Thomam Chrancum⟩

Nondum bis geminum memorant tua tempora lustrum,
Tandem maturos ędis ab ore sonos.
Sed non est coepisse satis: persistere oportet
Quisquis par magnis uatibus esse cupit.
Perge igitur multisque tuis comes ire memento
Vsque ad Pierii culmina, Chrance, iugi.
Carmina cum Musis tibi tunc dictabit Apollo,
Quę pręsens ętas posteriorque leget.
Ergo primitias frugum, iucunde, tuarum
Ad iustam messem crescere, Chrance, sine.
Ore rudi culicem cecinit Maro, mox tamen idem
Arma uirum miris retulit ille modis.
Post ranas muresque suos diuinus Homerus
Victurum sęclis omnibus egit opus.
Nemo repente fuit sat magno dignus honore,
Grandescitque suo planta nouella die,
Quęque humili raras gestabat stipite frondes,
Iam pandit ramos fertque sub astra caput.

Ad Phoebum pro Hannibale iuuene poeticę studioso

Sume lyram lauroque tuos pręcinge capillos
Et lętus uatem suscipe, Phoebe, nouum.
Carmina nam primis tibi promere coepit ab annis
Hannibal eximio pręditus ingenio
Atque idem facie pręstans et crine superbus,
Candida qui flauo colla colore tegit.
Huic, oro, faueas ut, qui te corpore refert,
Cantibus accedat proximus ille tuis.
Et qui nunc iuuenum fertur pulcherrimus, idem
Arte sua iuuenes anteeat atque senes.

Ad Caterinum poetam Pharensem

Dulce tuum nobis carmen, Caterine, nimisque
Dulcia polito uerba soluta sono.
Est tibi Musarum certus fauor atque canenti
Non negat argutam Cinthius ipse lyram.
Talia sępe tuo manant de pectore uerba
Qualia ab Hybleis roscida mella fauis.
Et tua nos tantum delectant carmina quantum
Fessos ęstiui temporis aura uiros.
Gaudeat ista quidem tua nobilis insula Pharos
Se demum uatem progenuisse nouum,
Quique suę patrię celebret per sęcula nomen
Quique simul laudes edat in orbe suas.
Perge alios aliosque refer modulamine cantus
Et tibi dii faueant Pyeridumque cohors!

De Alberto citharedo

Albertus cithara sonabat ista
Quando illum roseis Diana labris,
Dum fratrem putat, ipsa basiauit.

De Marino in cęna dulciter canente

Dulcior ambrosia est cęna hęc et nectare sacro;
Dulcius est cęna carmen cantante Marino.

In Hieronymum Papalem, psalocitharistam omnium pręstantissimum

Cantibus Orphei Rhodope lętetur et Hemus,
Thebe Amphioniam laudet ametque lyram;
Pandus et argutum quod gessit Ariona delphin,
Hoc Metimna super sydera cuncta ferat.
Gloria non leuior Spalatinę contigit urbi:
Hieronymum quo se tam bene iactet habet.
Huic admirantes plaudunt hominesque deique
Quum cytharam digitis pulsat et ore canit.
Hunc prędulce melos Musę sensere sonantem
Nullaque non Phoebi credidit esse sui.
Fama licet saxis alios placuisse ferisque,
Hic placet his quorum mens animusque sapit.

De Diodoro statuario

Perdidit infelix charam Diodorus amicam,
Quam potuit nullo iam reuocare modo.
Quod potuit, similes formauit marmore uultus:
Quam fuerat similis ipsa puella sibi!
Non poterunt igitur crudelia fata negare
Hoc, Diodore, tibi: mortua uiuit enim!

Ad Triphonem Buchiam

Qualis amor fratrum fuit olim Tyndaridarum,
Qualis amor Thesei Pirithoique fuit,
Qualiter ipse suum Pilades dilexit Orestem,
Damonem Pithias qualiter ipse suum,
Talis amor, Triphon, nostro sub pectore feruet, Note: 5
Concilians pariter me tibi teque mihi.
Quos alios nobis poterit pręferre uetustas,
Istis si noster cędere nescit amor?
Sum tuus atque tuus, dum pręsens suppetit ętas
Et dum nostra uigent corpora, semper ero. Note: 10

Ad Nicolaum sibi carissimum

Si modo tanta foret dicendi copia nobis
Quantam iudicio dicor habere tuo,
Horrida sanguinei canerem nunc pręlia Martis
Atque coturnato bella cruenta pede.
Non ea, sed potius quantum te pectore fixi,
Me quoque tu quantum diligis ex animo,
Hoc arguta meę resonarent plectra Camenę
Tamque pium nobis extrueretur opus.
Pasiphes generi iuuenisque Ixione nati
Esset, crede mihi, non mage notus amor. Note: 10
Sed licet aut sacrę faueant mihi numina Cyrrhę
Siue colit Nysę qui iuga celsa deus,
Effari, Nicolae, tamen non carmine possem
Quam mihi sit nostrum dulce sodalicium.

Ad Franciscum Natalem

Dum, Francisce, meum tollis super ęthera nomen
Assiduo cantu carminibusque tuis,
Efficis ut comptę mirer dictata Camenę
Ipsaque Phoebea uerba sonanda lyra.
Cingent Aonię lauro tua tempora Musę
Teque colit pręsens posteriorque dies.
Hęc dico non ut laudem pro laude rependam,
Sed quia me semper dicere uera iuuat.
Hęc ego si taceam, taceant si deniqui cuncti,
Incipient siluę mutaque saxa loqui.

Croatiae auctores Latini; Universitas Zagrabiensis, Facultas philosophica