POPRATNICE UZ KNJIGE I JAVNI NATPISI

Author: Marulić, Marko Marulus, Marcus 1450-1524Editor: Bratislav Lučin; Darko NovakovićPrema modernom kritičkom izdanju (2005).

POPRATNICE UZ KNJIGE I JAVNI NATPISI

Bibliopola ad lectorem

Quisquis nosse cupis modico collecta libello
Bibliacis quę sunt sparsa uoluminibus,
Primorum mores hominum regumque potentum
Res uarias et opes et fera bella ducum
Et gnaras fati mentes sortisque futurę
Actaque tergemini prodigiosa Dei –
Hortamur paruum parua mercede parato
Hoc quod non paruę est utilitatis opus.

Carmen de gestis Herculis

Paruulus Alcydes geminos interficit angues
Aggressus tenera dura pericla manu.
Ast ubi creuerunt pariter cum uiribus anni,
Liberat oppressam seruitio patriam.
Illo autore perit Nemeę leo bellua siluę,
De multis unum non habet hydra caput,
Ipsa Erimanthei feritas elanguit apri
Et ceruam celeres destituere pedes.
Stymphalidas domat arcus aues tinnitus et ęris,
Et stabuli sordes fluminis unda rapit.
Taurum, Creta, tuum tellus Argiua recępit
Pasiphen captam cuius amore ferunt.
Quos aluit quondam Diomedes hospite cęso,
Illos deinde suo sanguine pauit equos.
Tris animas triplici fudit de corpore uictus
Pro grege Geryones dum capit arma suo.
Agmina Amazonidum peltis fugere relictis,
Zonam uicta suam perdidit Hippolite.
Mactato Hesperidum carpuntur poma dracone
Aurea: peruigilem profuit esse nihil.
Ferrea soluuntur religati uincla Promethei,
Improba cui misero cor lacerabat auis.
Cerberus ad superos raptus mirantibus umbris
Ducitur, infernę ianitor ille domus.
Humana gaudens Busiris cęde cruentus
Pertulit occisus quod dabat exitium.
Herculeas uires uasti sensere Gygantes
Cęlicolis ausi bella mouere deis
Et Centaurorum uis ardens quadrupedantum
Concidit Herculeę uerbere fracta manus.
Victus Achelous propriis caput intulit undis
Illum dum Alcydę succubuisse pudet.
Fortis Erix cestu, flammę munimine Cacus,
Antheus terrę dum cadit usus ope,
Oechalię regno fidens Euritus – ab illo
Victi omnes dirę damna tulere necis.
Neptunno natos saxis prostrauit, ut aiunt,
Saxa hęc e cęlo suppeditante Ioue.
Sed licet hic semper uictor superauerit olim
Terribilesque feras terribilesque uiros,
Fortior est illo quisquis se uicerit ipsum
Addideritque malis frena cupidinibus,
Atque iter ad cęlum uera uirtute pararit
Donandus uitę munere perpetuę.

Tetrasticon de Hercule

Quem non euertit uitiorum dira libido,
Fortior hic ipso est Amphitrioniade.
Esse ita cognosces Marci quicunque libellum
Quo magni Alcydę rettulit acta leges.

Ad lectorem

Sęclorum finem paruus tenet iste libellus
Et summi examen iudiciumque Dei
Clangoremque tubę quo mortua corpora surgent
Et referent meritis pręmia digna suis.
Hunc lege et incipies uitiis post terga relictis
Iudicis ęterni iussa uerenda sequi.
Ille dabit populo cęlestia regna fideli
Infernisque reos ignibus ille dabit.

Supra portam urbis Tragurinę

Hoc prętoris opus Pizamani conspicis, hospes,
Dominico si uis noscere nomen erat.
Quęris qualis erat? Celebrarunt laudibus illum
Cum patribus populus cum populoque patres.

De Sancto Christophoro

Christophorus plusquam cęlum gestauit in armo.
Cędat Athlas — prisco carmine clarus Athlas!

De Sancto Stephano Protomartyre

Primum pro patria cęlesti uulnera passum,
Stephane, te dicunt: tu, Protomartir, aue!

De templo S. Domnii olim Ioui dicato

Hęc sunt templa tibi, Domni, data: Iuppiter absit —
Vanus cum ritu Iuppiter ille suo!

De dracone marmoreo

In magnum latrare, canes, nolite draconem:
Hic etiam tauros ore uorare potest.

Croatiae auctores Latini; Universitas Zagrabiensis, Facultas philosophica