Carmina occasionalia e codice Traguriensi Variorum Dalmaticorum, versio electronica

Author: Auctores varii, Grauisius, Iacobus, Mladinić, Sebastijan 1561/1563 - 1620-21, Mazarelli, Valerio, Statilić, Marin c. 1650, Pridojević, Ivan c. 1600, Vranius, Gaudentius, Matthaeus Desseus Ragusinus, and Michael RacetinusEditor: Neven JovanovićIzdanje prema rukopisu.

[Page 8v]

Iacobus Grauisius Musam alloquitur

Ibis, Calliope, gradu citato
Velox ad dominum meum benignum
Et reddes placido et uenustulo ore
Haec: "Tranquille, precor, tui Grauisi
Carmen non lepidum, quod absque lege
Fatur, suscipias, et hoc putabis
Pignus perpetuum esse ueri amoris.
Certo est, crede, Grauisius misellus
Sed uult, polliceor, tuum uocari
Semper mancipiumque seruulumque
Post lectos cineres suumque funus."
[Page 8v]

Sapienti ac prudenti domino Tranquillo Andreis

Cum sis cognitus omnibus poetis,
Cum candor tuus aetheremque pulset
Et uirtutibus impleas utranque
Sedem solis, honore dignus extas
Quo iam grandiloqui tulere uates
Ad caelum proceresque ducesque sacros.
Quapropter Maro doctus est ciendus
Qui dotes referat tuas paremque
Te reddat superis Iouique magno,
Qui te millibus efferat libellis.
Nititur tenuis Camena nostra
Splendorem titulis tuis parere
(Quamuis non egeat nitore Phoebus)
Vt debere putes tuae Mineruae
Vates quoslibet, o poeta summe,
Cui sint Nestorei dies et anni.
[Page 57v–58r]

In reuerendissimi patris Hieronymi Mazzarelli, patricii Traguriensis Nonaeque abbatis et episcopi de Christi ecclesia longe merentissimi, obitum. Sebastianus Mladineus. Octoastichon

Hanc urge lachrymis, o Nona, tepentibus urnam;
Frigida pastoris nam tegit ossa tui.
Qui decus eximium Traguri, qui splendor auitae
Gentis erat nec non totius Illyrici,
Virtutum antistes, Christi germana propago
Et mitratorum gloria multa patrum.
Ergo sydereas animus penetrauit ad oras
Illius at cineres hospes Iader habet.
[Page 59r]

In obitum nobilissimae matronae Helenae Luciae eius affinis Valerius Mazzarellus

Virtute insignes potuit quae uincere matres
Quas celebrat scriptis Martia Roma suis,
HELENA, terrenae deponens pondera molis,
LVCIA caelicolum lucida regna tenet.
[Page 59r–59v]

In obitum nobilissimae matronae Helene Luciae. Marinus Statilius

LVCIA, magnifica Sici de stirpe creata,
Clara quidem patria, sed clarior arte Mineruae,
Matronas inter merito sibi uinxit honores
Haec quoniam uitam innocuam mentemque carentem
Labe nigra uiuens, moritura tempore nullo,
Duxerat; inuidia Parcarum et mortis iniquae
Clauditur hoc tumulo praeduro marmore tecta.
Mirandum non est quia mors mortalibus aegris
Haud unquam parcens sceua metit omnia falce.
Falce sua Andromache periit, bene fida marito
Penelope, et tu, conspicuae Lucretia famae,
Quaeque pudicitię normam memoranda reliquit
Porcia lethiferos absorbens faucibus igneis.
Omnibus aequalis sed non est funeris hora.
Namque harum tantum uolitat per sęcula nomen;
Caelestes colit illa locos et spiritus aura
Vescitur aetherea uenerandaque numina prae se
Omnipotentis habet fruiturque beata quiete.
[Page 59v]

Ad dominum Valerium Mazzarellum in Ioannis Lucari obitum. Pridoevius

Defleo dum tristis lacrymoso lumine nati
Francisce, o nimium funera amara tui,
Nescio quis, fateor, suaui modulamine dulces
Ad vada Parnasi fundit abunde sonos.
Num Verona uirum, Venusina urbs, Corduba, Sulmo,
Smyrna, Ocnus, Thebae, aut Bilbilis, Ascra dedit?
Non, sed Tragurium quo gaudet quoque renident
Vno eodem quae olim tecta Dioclis erant.
Quis tandem? Nescis an? Fronte VALERIVS is, quo
Aurea sublimi sidera utrunque ferit,
MAZZARELLORUM generoso sanguine cretus,
Virtute insignis, clarus et eloquio.
[Page 60r]

De lacrymis Pridoevii in obitum Ioannis Lucari Mazzarellus

Funera dum defles LVCARI immatura IOANNIS,
Proh dolor, heu pietas, funera amara nimis,
Vidimus et flentes Parnasia numina, Musas.
Exprimis, en, lachrimas, culte poeta, deis.
[Page 60r]

Ad Ioannem Pridoevium in obitum nobilis dominae Franciscae Papalis Valerius Mazzarellus

Franciscam pietas ardens ad sydera uexit,
Recta fides, probitas, et sine labe pudor,
Sed celebrem terris reddit Pridoeua Camena
Auspice quo uidet nomen ubique suum.
[Page 57r–57v]

Ad Petrum Lucium patricium spectataeque uirtutis iuuenem de sororis obitu Sebastianus amicus

QVID caussae est, tacita uideo te mente loquentem,
Musa malum sileat quod mea, Petre, tuum,
Cum fundant alii uersus et iusta sorori
Lilia, quam secto stamine Parca tulit?
Sic tecum: "Quam uana mihi, Fortuna, uideris,
O, quam me fallit sermo, Sebaste, tuus!
Qui nulli ex nostris iactas te cedere amicis
Siccine amas nostrae uincula amicitiae?
En mala nostra gemunt alii te nempe silente,
Solus Apollineo tune furore cares?
Cum socius nostro deberes esse doloris,
Capta quidem somno tunc elegia tua est."
Sed te perque animam, per charae fata sororis
Deprecor ut ducas otia nostra boni
Talis neue tuam subeat sententia mentem,
Petre, tuus quoniam uerus amicus ego.
Accipe quin caussam nostraeque silentia Musae
Ne damna: soleo namque dolere malis.
At cineres postquam et uersus conspeximus ultro,
Nostra tum libuit claudere sponte chelim.
Non mihi caussa fuit lachrymabile scribere carmen,
Sed grates laeto corde referre Deo.
Immo fui quondam miratus ualde poetis
Qui fleuere dolor certe ubi nullus erat,
Forti animo fratrem ac magno lenire studentes
Germanęque obitum plangere; uiuit enim
Nulla ubi sunt mentis fastidia, nulla senectus
Nulli ubi sunt morbi, debita nulla necis,
Illic uirginea laetatur septa caterua
Et ueris caeli gaudet in arce bonis.
Illic iam fruitur Christo sine fine marito,
Et consanguineis utilis illa foret.
Ac ne sim saluus si non felicior illa est
Cui cunctae mundi dote darentur opes,
Quin licet et claro et sapienti iuncta fuisset
Et sobolem dignam se genuisset ea,
Certa lege tamen subeunda pericula tandem
Mortis erant quoniam nemo perennis homo.
Ad superos nec forte choros euecta fuisset
Dignum forte nephas esset adorta Styge.
Quare age, da lacrymis finem et deuota Tonanti
Dona refer cuius gestit amore soror.
Et mihi, si tecum officiis certare reliqui,
Parce precor, mentis non fuit iste dolus.
Esse tibi in claris rebar uirtutibus ingens
Praesidium quibus es natus, amice, bonis.
Iam uerum ut fatear, dulcis fuit illa dierum
Lucia qua affinis facta propago Deo est.

Laus Deo optimo maximo 1587

Portio qui nostri Vincentius optima cordis,
Doctus uirque bonus, perlegat ista, rogo.
[Page 89v]

Ad excellentem grammatices professorem Iacobum Veronensem

Me tua fama tibi deuinxit et inclyta uirtus;
Nec tua quippe minus Calliopaea lyra.
Ergo, precor, graciles non tristi fronte Camoenas
Suscipe, et Vranii sic memor esto tui;
Parua tibi sunt haec, dominus nec munera serui
Despicit; hic sat dat, qui dare plura nequit.
[Page 62v]

In detractorem superiorum carminum

Quid toruo aspiciens oculo carmenque modumque
Nequicquam uersus, inuide, dente premis?
Parce sacros lacerare modos uatemque benignum,
Munera parce pii conscelerare Dei.
Quid furis? Aeternum stabunt decus orbis et urbis
Tragurii. An tristi dente oculoue ruent?
An tuus iste oculus nequam, dens nequior illo est?
Cum putri, ut ualeas, erue dente oculum!
[Page 87r]

Ad peregregium virum nobilem Traguriensem Petrum Lucium. Idem Gaudentius

Qui priscis quaecumque latent, studiose, libellis
Miranda aetherei colligis acta uiri,
En, Petre, macte animo, Luciorum digna propago,
En imitere, pius quae legis atque colis!
[Page 63r]

Ad reverendum patrem fratrem Symonem Rosam paginae sacrae magistrum optimum prouincialemque Delmatiae dignissimum

Sic sibi stelligeri me seruet rector Olympi
Accipiatque meas, qui iuuat, aure preces.
Si forte hesternum saeuus te audisset Apella,
Nil melius uerbis diceret esse tuis.
Tam bene doctiloquus reseras arcana Tonantis
Vellis et ab labili mente uagante notas;
Hinc Sophiam miramur sacram et dogmata, teque
In fidei flores dicimus esse Rosam.
[Page 85r]

Ad proceres Tragurienses

O, quid agis, genitor? Natum da discere clarae
Dogmata virtutis sacraque iura Dei.
Nam bene ni fuerit virtute exculta iuuentus,
In dedecus patriae cunctaque damna ruet.
Ergo quia, o proceres, uirtus est prima iuuentae
Ars pręceptoris, cernite quid sit opus.
Matthaeus Desseus Ragusinus
[Page 89v]

Ad admodum illustrem d. Petrum Lucium dignissimum Tragurii patricium

O Petre, Tragurii quem exoptes esse magistrum,
Cuique fauere uelis, mos tuus ipse docet.
Illi namque faues semper, qui, Petre, fauore
Est dignus; prudens sic homo quisque facit.
At meret ante alios Michael hunc, credo, fauorem
Grisogonus; per te hic ergo magister erit.
Verum Grisogono quod praestas, hoc mihi praestas,
Nos igitur grates reddimus ambo tibi.
Tibi tuisque virtutibus addictissimus Michael Racetinus.
[Page 85v]

Familiares ad Gagallum Gallum

Gagale Galle, thesis proponitur, en, agitanda.
Hic tua res agitur, Gagale Galle, uide.
Nam si defueris nunc, Gagale Galle, periclum est
Ne tua uirtutis, Gagale, fama ruat.
Ergo age, Galle, tuum nomen famamque tuere,
Namque aliter Galli nec tibi nomen erit.
Matthaeus Desseus Ragusinus.
[Page 86v]

Nobilis Iacobus Grauisius praeceptor publicus reverendo Sebastiano a Lege, ciui Traguriensi

Hoc ego tuque sumus, sed quod sum non potes esse
Tu quod es ex populo quilibet esse potest.

Croatiae auctores Latini; Universitas Zagrabiensis, Facultas philosophica